WZJG ograniczone jest do błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadząc w części przypadków do powstania owrzodzeń. ChL-C może dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego od jamy ustnej aż do odbytu. Objawy zależą od tego, który odcinek przewodu pokarmowego jest zajęty. Chorobie może towarzyszyć osłabienie, gorączka, ból brzucha, spadek masy ciała.

Dieta w NChZJ zależy od fazy choroby. W okresie remisji, kiedy nie występują objawy choroby, zaleca się stosowanie diety zgodnej z zasadami zdrowego żywienia z uwzględnieniem indywidualnej tolerancji produktów. Natomiast w okresie zaostrzeń choroby ze względu na obecność objawów konieczne jest stosowanie diety lekkostrawnej z eliminacją produktów i pokarmów źle tolerowanych.

Wybrane zalecenia dietetyczne w nieswoistych chorobach zapalnych jelit: 

1. Otyłość zwiększa ryzyko zaostrzeń choroby. W przypadku nadwagi lub otyłości należy stopniowo zmniejszać masę ciała do uzyskania prawidłowego BMI w przedziale 18,5-24,9 kg/m². Niemniej jednak w przypadku zaostrzeń choroby istnieje ryzyko niezamierzonej utraty masy ciała, która może prowadzić do niedożywienia.
2. Niezależnie od fazy choroby stosuj racjonalną i urozmaiconą dietę uwzględniającą indywidualne tolerancje. Obserwuj reakcje swojego organizmu w celu identyfikacji produktów, które nasilają dolegliwości – pomoże Ci w tym prowadzenie dzienniczka żywieniowego obejmującego zapisywanie spożywanych produktów oraz występujących dolegliwości.
3. W przypadku wystąpienia biegunki zastosuj się do wytycznych diety łatwostrawnej ze zwiększeniem spożycia produktów zapierających (m.in. biały ryż, białe pieczywo, banany, napar z czarnych jagód, pieczone jabłko, gotowana marchewka, ziemniaki, kasza manna, sucharki, wafle ryżowe).
4. Spożywaj 5-6 posiłków dziennie, w regularnych odstępach czasu (co 2-3 godziny). Nie pomijaj śniadań. Ostatni posiłek spożywaj 2-3 godziny przed snem.
5. Spożywaj posiłki w spokojnej atmosferze i bez pośpiechu, przy stole. W tym czasie unikaj np. oglądania telewizji lub czytania gazet. Dokładnie przeżuwaj pokarmy.
6. W celu odciążenia przewodu pokarmowego, stosuj metody przygotowywania potraw takie jak gotowanie w wodzie lub na parze, duszenie bez obsmażania oraz pieczenie w folii, pergaminie lub naczyniach żaroodpornych bez dodatku tłuszczu.
7. Wyeliminuj z diety produkty bogate w błonnik pokarmowy, długo zalegające w żołądku, przyspieszające perystaltykę jelit oraz powodujące wzdęcia, np. produkty tłuste i wędzone, potrawy smażone na tłuszczu, nasiona roślin strączkowych, alkohol.
8. W okresie zaostrzenia choroby zwiększa się zapotrzebowanie na białko, co wynika ze zwiększonego ich katabolizmu. Produkty będące źródłem białka zwierzęcego (mięso, ryby, jaja, mleko i jego przetwory) powinny znajdować się w każdym posiłku. Wybieraj chude mięsa i niskotłuszczowe produkty mleczne. Raz lub dwa razy w tygodniu mięso zastąp rybami, które są źródłem kwasów tłuszczowych omega-3 o właściwościach przeciwzapalnych. Mięso czerwone spożywaj okazjonalnie, nie więcej niż 350-500 g tygodniowo, a przetwory mięsne (wędliny, kiełbasy, pasztety, wyroby podrobowe itp.) ogranicz do ilości tak małych, jak to możliwe. Spośród źródeł białka roślinnego wybieraj formy lekkostrawne (np. tofu, napój sojowy).
9. W remisji rozszerzaj dietę stopniowo, produkty wprowadzaj pojedynczo i w niewielkich ilościach w celu sprawdzenia reakcji organizmu. W przypadku wystąpienia dolegliwości ponownie wycofaj je z diety.

Chcesz wiedzieć więcej? Pobierz bezpłatny poradnik dietetyczny przygotowany przez ekspertów Centrum Dietetycznego Online. Znajdziesz w nim zalecenia żywieniowe, listę produktów zalecanych i przeciwskazanych w diecie oraz przykładowy jadłospis zalecany w nieswoistych chorobach zapalnych jelit.

Materiały do pobrania:
Nieswoiste choroby zapalne jelit – zalecenia żywieniowe