Poprawa biologicznego stanu organizmu, pozytywnie wpływa na procesy poznawcze i psychikę, umożliwiając samodzielne i satysfakcjonujące funkcjonowanie w społeczeństwie osób starszych – z osobistą korzyścią dla nich samych i licznymi dobrami ofiarowanymi społeczności.

Procesy tworzenia i rozpadu

Organizm ludzki od chwili swojego powstania przez cały okres życia jest poddawany nieustannym zmianom. Będąca źródłem tych zmian, zachodząca nieustannie w organizmie przemiana materii ma charakter występujących obok siebie procesów tworzenia (anabolicznych) i rozpadu (katabolicznych). W dzieciństwie i młodości w organizmie dominują procesy anaboliczne. Ich konsekwencją w okresie od kilkunastu do dwudziestu kilku lat od narodzin jest systematyczny rozwój organizmu i osiągnięcie pełnej dojrzałości.

Dorosłość to z kolei kilkadziesiąt lat dynamicznej równowagi między procesami tworzenia i rozpadu, pozwalających utrzymywać w organizmie człowieka osiągnięty na poprzednim etapie poziom biologicznego rozwoju. Wraz z wiekiem w przemianie materii zachodzącej wewnątrz organizmu zaczynają dominować procesy kataboliczne. Rozpoczyna się starzenie, wraz ze stopniowym obniżaniem się poziomu możliwości człowieka we wszystkich sferach jego funkcjonowania. Światowa Organizacja Zdrowia orientacyjnie przyjmuje, że początkiem okresu starzenia się jest wiek 65 lat.

Przebieg i czas trwania poszczególnych etapów rozwoju człowieka jest zróżnicowany. U jednych opisywane procesy zachodzą szybciej, u innych wolniej, u niektórych dynamicznie, u kolejnych spokojniej, w dłuższym czasie. Powoduje to znaczące zróżnicowanie trwania wymienionych wcześniej okresów. Wpływają na nie zarówno czynniki wrodzone – genetyczne, odziedziczone po rodzicach, jak i czynniki zewnętrzne – biologiczno-geograficzne (klimat, ukształtowanie terenu, zasoby mineralne i wodne, świat roślinny i zwierzęcy) czy cywilizacyjno-kulturowe (m.in. wykształcenie rodziców, sytuacja rodzinna, poziom opieki medycznej, tradycje i przekonania, poziom rozwoju społecznego, pułap dochodów). Istotnie znaczenie mają przebyte choroby, zwłaszcza przewlekłe, oraz tryb życia.

Pomyślne starzenie a aktywność fizyczna                                                                 

Patrząc na czas wystąpienia pierwszych objawów oraz przebieg procesów starzenia się, można mówić o przebiegu zgodnym z przeciętnym ich obrazem w danej społeczności.  Takie starzenie nazywamy zwyczajnym. Jeśli jednak objawy starzenia się wystąpią w młodszym wieku, a tempo zmian inwolucyjnych będzie szybsze, to proces ten nazwiemy starzeniem patologicznym. Gdy zaś objawy starzenia pojawią się później, a jego procesy są zwolnione, to mamy do czynienia z pomyślnym starzeniem. Rodzi ono perspektywę dłuższego utrzymania fizycznego, psychicznego i społecznego zdrowia oraz czerpania satysfakcji z niezależnego, efektywnego życia. Nie trzeba nikogo przekonywać, że pomyślne starzenie się powinno być celem każdego z nas.

W celu osiągnięcia stanu pomyślnego starzenia się, niebagatelne znaczenie ma aktywność fizyczna. Najlepiej jest oczywiście, gdy towarzyszy ona nam w sposób optymalny przez całe życie. Jeśli jednak tak nie było, to każdy moment jest dobry na uczynienie z aktywności fizycznej znaczącego elementu własnego życia. Należy tylko pamiętać o racjonalnym jej wprowadzaniu.

Kapitał kondycji fizycznej

W okresie dzieciństwa i młodości aktywność fizyczna wiąże się z naturalnymi procesami rozwoju i kształtowania organizmu. Podejmowanie jej generuje bodźce pobudzające rozwój, powodujące, że organizm kształtuje się na miarę swoich możliwości. Równocześnie uruchomione procesy adaptacyjne dostosowują go w lepszym stopniu do warunków, w jakich przyszło mu żyć. Dzieciństwo i młodość są jakby okresem akumulacji kapitału kondycji fizycznej, który zostaje oddany do dyspozycji każdego z nas z chwilą rozpoczęcia dorosłego życia.

Wkroczenie w dorosłość to czas, gdy rozpoczynamy korzystać ze zgromadzonego kapitału kondycji fizycznej. Jest oczywiste, że im większy zgromadzony kapitał, a więc większa troska o jego ustanowienie w młodości, tym nasza sytuacja wyjściowa lepsza.

Równocześnie ogromne znaczenie ma to, jak z tego kapitału korzystamy. Jeśli poprzez odpowiednią aktywność fizyczną dbamy o jego jak najlepszy stan, to będzie nam służył bardzo długo. Jeśli nie, to możemy go bardzo szybko roztrwonić. W tym okresie praca nad własnym ciałem ma charakter podtrzymywania osiągniętego we wcześniejszym etapie rozwoju poziomu możliwości wysiłkowych. Pozwala to dłużej cieszyć się biologicznym optimum kondycji fizycznej i często, bardzo daleko w czasie, odsuwać wystąpienie pierwszych objawów starzenia się.

Jak widać, dobra starość zaczyna się w dzieciństwie.