Kim jest psychodietetyk?

Psychodietetyka to dość młoda specjalność. Instytut Psychodietetyki we Wrocławiu definiuje ją jako dziedzinę łączącą wiedzę medyczną dotyczącą diet i zdrowia z wiedzą psychologiczną. Psychodietetykami  zazwyczaj są osoby powiązane z dietetyką lub psychologią, które ukończyły studia podyplomowe o takim kierunku. W swojej pracy wykorzystują one wiedzę z psychologii, dietetyki i medycyny, aby pomóc pacjentom, którzy mają problemy z zakresu żywienia oraz ze zmianą nawyków żywieniowych.

Psychodietetyka – odpowiedź na wpływ psychiki na problemy żywieniowe.

Okazuje się, że psychika może mieć istotny wpływ na sposób i ilość spożywanego pożywienia.

Obecne dane wskazują, że podłoże psychologiczne może być czynnikiem odpowiedzialnym za wiele poważnych chorób związanych z żywieniem.

Jedną z nich jest otyłość. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) liczba osób otyłych stale rośnie. W 2016 r. ok. 39% osób dorosłych miało nadwagę, a 13% cierpiało na otyłość. Prognozy nie są optymistyczne, ponieważ już teraz możemy mówić o epidemii otyłości. Istnieje wiele badań, które pokazują, że otyłość może być skorelowana z czynnikami psychologicznymi.

Należą do nich między innymi:

• zaburzenia mechanizmu samoregulacji, które są odpowiedzialne za brak umiejętności utrzymania kontroli nad ilością spożywanego jedzenia,
• przekonania jednostki względem siebie, które dotyczą biernego podejścia do świata czy dużych wymagań względem siebie często skutkujących niską samooceną,
• brak umiejętności radzenia sobie z trudnymi emocjami oraz stresem – często zdarza się, że sam fakt odczuwania trudnych emocji jest dla osoby tak nieprzyjemny, że stara się ona zagłuszyć je poprzez jedzenie.

Więcej na temat psychologicznych przyczyn otyłości i nadwagi można znaleźć w artykule: Tycie zaczyna się w głowie.

Kolejną rzeczą, w której pomoc psychodietetyka może okazać się bezcenna jest poziom motywacji podczas zmiany nawyków żywieniowych i stylu żywienia. O ile na samym początku zazwyczaj motywacja jest wysoka, to z biegiem czasu, zwłaszcza gdy efekty zmiany przestają być tak spektakularne, jej poziom spada. W tym okresie wielu pacjentów rezygnuje z dalszego dążenia do celu i powraca do dotychczasowych nawyków żywieniowych. W takich przypadkach kluczową kwestią jest podtrzymanie motywacji i przetrwanie trudniejszego momentu, a w tym między innymi pomaga psychodietetyk.

Kiedy warto zgłosić się do psychodietetyka?

Psychodietetyk pomaga osobom mającym problemy żywieniowe, których jedną z przyczyn może być aspekt psychiczny. Warto się do niego zgłosić kiedy:

#1. Masz nadwagę lub otyłość i mimo znajomości zasad zdrowego żywienia i wysokiej świadomości żywieniowej nie potrafisz sobie z nią poradzić. Taka sytuacja może oznaczać, że problem leży w psychice – na przykład jedzenie służy Ci do odreagowania i tłumienia trudnych emocji i chęci poprawienia samopoczucia. Psychodietetyk pomoże ci dostrzec źródło problemu i znaleźć inne sposoby na radzenie sobie z trudnymi emocjami.

#2. Masz za sobą wiele nieudanych prób odchudzania. Stosowałeś już wiele różnych diet i efekt końcowy jest zawsze taki sam – nic się nie zmienia. Być może masz trudności z motywacją lub cel nie jest dopasowany do twoich możliwości. Podczas konsultacji z psychodietetykiem otwiera się przestrzeń, aby przyjrzeć się temu.  

#3. Czujesz, że nie masz kontroli nad tym ile jesz. W takich sytuacjach psychodietetyk wspólnie z tobą spróbuje znaleźć źródło problemu i przedstawi sprawdzone metody, które pozwolą ci zwiększyć kontrolę nad ilością spożywanego jedzenia.

#4. Potrzebujesz wiedzy na temat ustalania prawidłowego celu pracy i metod, które pozwolą ci przetrwać spadek motywacji. Proces zmiany jest trudny i niejednolity oraz wymaga zarówno czasu, jak i cierpliwości. Zdarzają się podczas niego lepsze i gorsze dni. Warto być tego świadomym i przygotować sobie plan awaryjny. Psychodietetyk pomoże ci w tym.

#5. Borykasz się z zaburzeniami odżywiania i potrzebujesz informacji na temat dostępnych możliwości leczenia i wsparcia.  Często osoby z zaburzeniami odżywiania nie wiedzą gdzie zgłosić się po pomoc oraz nie mają informacji jak taka pomoc wygląda. Wiele z nich szuka informacji w internecie, a te nie zawsze odpowiadają rzeczywistości. Psychodietetyk w takiej sytuacji jest w stanie zapewnić ci wsparcie psychologiczne, przekazać rzetelne dane na temat dostępnych form leczenia i wzmocnić cię w działaniach.

#6. Chcesz pracować nad zmianą nawyków żywieniowych. Jednak nie do końca masz pomysł od czego zacząć. Psychodietetyk wspólnie z tobą ustali cel główny pracy i cele szczegółowe, które będą dopasowane do twoich indywidualnych możliwości i zasobów oraz opracuje plan działania.

Jak wygląda konsultacja z psychodietetykiem?

Wizyta u psychodietetyka trwa zazwyczaj od 40 do 60 minut i polega przede wszystkim na dialogu. Podczas spotkania specjalista chce jak najwięcej dowiedzieć się na temat problemu pacjenta i dotrzeć do jego źródła. Podczas konsultacji pacjent zwiększa świadomość na temat przyczyn swojego problemu oraz dostępnych możliwości rozwiązania go. Jeżeli wyraża on potrzebę i chęć wspólnie z psychodietetykiem ustalają formę dłuższej współpracy oraz określają cele i plan działania.

Wielu pacjentów ma opory przed skorzystaniem ze spotkania z psychodietetykiem z obawy, że zostanie im przyklejona łatka osoby z problemami psychicznymi. Należy pamiętać, że psychodietetyk nie zajmuje się pracą z osobami z zaburzeniami psychicznymi.  Pomaga on osobom zdrowym, które borykają się z różnymi trudnościami natury żywieniowej.  

Jego wsparcie często jest uzupełnieniem pracy dietetyka i pozwala zapewnić holistyczne (całościowe) podejście do trudności, z którymi zmaga się pacjent.