Coraz więcej badań wskazuje, że dieta bogata we flawonoidy zmniejsza ryzyko wielu chorób, w tym sercowo-naczyniowych i neurodegeneracyjnych. Obecnie brak jest zaleceń naukowych, ile tych substancji powinniśmy spożywać, ale wskazania do jedzenia odpowiedniej ilości owoców i warzyw podyktowane są także zawartością flawonoidów w tych produktach.

Dodatkowym źródłem flawonoidów może być czekolada gorzka. Mimo że zalicza się do wyrobów cukierniczych, rozpatrywana jest obecnie jako rodzaj tzw. żywności funkcjonalnej.

Gorzka czekolada zmniejsza ciśnienie

Zawartość flawonoidów w czekoladzie wzrasta wraz z udziałem masy kakaowej. Z powodu braku szczegółowych wymagań prawnych zawartość kakao w czekoladzie gorzkiej jest bardzo zróżnicowana i wynosi od 46% nawet do 99%. Większość czekolad obecnych na rynku zawiera minimum 60-70% masy kakaowej, to 2-3 razy więcej niż w czekoladach mlecznych.

W ciągu ostatnich 10 lat coraz więcej badań potwierdza, że umiarkowane spożycie gorzkiej czekolady i kakao może przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Zbiorcza analiza badań wskazuje, że u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym czekolada o zawartości 50-70% ziarna kakaowego zmniejsza ciśnienie skurczowe średnio o 5,0 mmHg i rozkurczowe o 2,7 mmHg. Czekolada bogata we flawonoidy wzbudza zatem zainteresowanie naukowców wspomaganiem leczenia nadciśnienia, ale ostateczne wnioski będzie można wyciągnąć dopiero z długoterminowych badaniach klinicznych.

Warto dodać, że w 2013 r. po analizie literatury naukowej zespół ekspertów Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności wyraził zgodę na zamieszczanie na opakowaniu czekolady gorzkiej i kakao następującej informacji żywieniowej: „flawonole kakao przyczyniają się do utrzymania elastyczności naczyń krwionośnych, co przyczynia się do prawidłowego przepływu krwi”.

Czekolada gorzka źródłem magnezu

Ilość kakao zawartego w czekoladzie decyduje także o zawartości magnezu. Czekolada gorzka jest dobrym źródłem tego składnika i zawiera średnio 165 mg magnezu w 100 g produktu. Przy spożyciu 3-4 kostek czekolady dostarcza to osobom dorosłym 7-8% dziennego zapotrzebowania na magnez.

Cukier, tłuszcz i kalorie w czekoladzie gorzkiej

Należy jednak pamiętać, że czekolada zawiera także cukier. Jego ilość, podobnie jak w przypadku flawonoidów i magnezu zależy od rodzaju czekolady. Średnia zawartość cukru w czekoladach gorzkich (26 g/100 g) jest dwukrotnie mniejsza niż w mlecznych (56 g/100 g) i wyraźnie maleje wraz ze wzrostem udziału masy kakaowej. Czekolady o zawartości 90% kakao zawierają jedynie 7-11% cukru. Z żywieniowego punktu widzenia mniejsza ilość cukrów w czekoladach gorzkich zwiększa zalety produktu.

Czekolady gorzkie, pomimo mniejszej zawartości cukru, mają porównywalną do czekolad mlecznych wartość energetyczną (ok. 540 kcal/100 g), co wynika z większej zawartości wprowadzanego z masą kakaową tłuszczu. Temperatura topnienia tłuszczu kakaowego (niższa od temperatury ciała człowieka) odpowiada za topienie się czekolady w jamie ustnej lub w dotyku. W tłuszczu kakaowym dominują kwasy tłuszczowe nasycone, ale zdaniem niektórych ekspertów ten rodzaj kwasów tłuszczowych nie ma tak negatywnego wpływu na zdrowie, jak inne tłuszcze nasycone.

Zgodnie z przepisami, poza tłuszczem kakaowym do czekolady mogą być dodawane inne tłuszcze z roślin tropikalnych, jak olej palmowy, shea, sal. Ich zawartość w czekoladzie nie może jednak przekroczyć 5%, a producent stosujący takie tłuszcze ma obowiązek poinformowania o tym konsumenta w następujący sposób: „oprócz tłuszczu kakaowego zawiera tłuszcze roślinne”. Z konsumenckiego punktu widzenia dodatek olejów roślinnych pogarsza smak czekolady.

Czekolada gorzka zawiera kofeinę

Przeciętna tabliczka czekolady gorzkiej dostarcza 60-70 mg kofeiny, co jest porównywane z ilością kofeiny w filiżance kawy. W stosunku do zalecanego spożycia, (wynoszącego dla osoby dorosłej do 400 mg kofeiny dziennie) porcja czekolady nie jest zatem istotnym źródłem tego składnika w diecie.

Czekolada gorzka spożywana w racjonalnych ilościach ze względu na swoje walory odżywcze może więc zastępować inne wysokoenergetyczne, słodkie lub słone przekąski o ubogiej wartości odżywczej.