II GRUPA – cześć 1

OŚWIADCZENIA O ZMNIEJSZANIU RYZYKA CHOROBY ORAZ OŚWIADCZENIA ODNOSZĄCE SIĘ DO ROZWOJU I ZDROWIA DZIECI

Oświadczenia z tej grupy mogą być stosowane na podsta­wie decyzji Komisji Europejskiej, opracowanej na pod­stawie naukowej opinii EFSA, na wniosek poszczegól­nych przedsiębiorców. Zezwolenie na stosowanie danego oświadczenia przedstawiane jest w formie rozporządzenia Komisji.

Wnioski o udzielenie zezwolenia na stosowanie oświadczeń zdrowotnych z grupy II

Wnioski o udzielenie zezwolenia na stosowanie tych oświadczeń są składane przez podmioty działające na rynku spożywczym do właściwego organu krajowego danego państwa członkowskiego – w Polsce funkcje tę pełni Główny Inspektorat Sanitarny. Właściwy organ krajowy przekazuje prawidłowe wnioski Europejskiemu Urzędowi ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Urząd powiadamia pozostałe Państwa Członkowskie UE i Komisję o wniosku i udostępnia im wniosek oraz podaje do publicznej wiadomości streszczanie wniosku. EFSA przedstawia wnioskodawcy, Komisji i Państwom Członkowskim UE, swoją opinię, jak również podaje ją do publicznej wiadomości. Wnioskodawca lub przedstawiciele opinii publicznej mogą zgłaszać Komisji uwagi do opinii EFSA. Komisja, po uwzględnieniu opinii EFSA wydaje projekt decyzji w sprawie danego oświadczenia i przekazuje ten projekt Stałemu Komitetowi ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt. Jeżeli projekt decyzji nie jest zgodny z opinią EFSA Komisja wyjaśnia przyczyny różnic. O ostatecznej decyzji dotyczącej oświadczenia, Komisja powiadamia wnioskodawcę i publikuje szczegóły tej decyzji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w postaci rozporządzenia.

Dozwolone i odrzucone oświadczenia z grupy II – gdzie szukać?

Na stronie Komisji Europejskiej – w unijnym rejestrze dostępne są informacje na temat dozwolonych i odrzuconych oświadczeń zdrowotnych dotyczących zmniejszania ryzyka choroby oraz oświadczeń zdrowotnych odnoszących się do rozwoju i zdrowia dzieci.

Oświadczenia o zmniejszaniu ryzyka choroby

Oświadczenie o zmniejszaniu ryzyka choroby – oznacza każde oświadczenie zdrowotne, które stwierdza, sugeruje lub daje do zrozumienia, że spożycie danej kategorii żywności, danej żywności lub jednego z jego składników znacząco zmniejsza jakiś czynnik ryzyka w rozwoju choroby dotykającej ludzi.

Przykłady dopuszczonych oświadczeń dotyczących zmniejszania ryzyka choroby
i warunki ich stosowania:

• Kwas foliowy/foliany: „Uzupełniające spożycie kwasu foliowego zwiększa poziom folianów u matki. Niski poziom folianów u matki jest czynnikiem ryzyka rozwoju wad cewy nerwowej u rozwijającego się płodu”.

Warunki stosowania tego oświadczenia są następujące: oświadczenie może być stosowane w przypadku suplementów diety zawierających co najmniej 400 μg kwasu foliowego w dziennej dawce. Ponadto konsumentom podaje się informację, że produkt przeznaczony jest dla kobiet w wieku rozrodczym, a korzystny efekt występuje w przypadku codziennego uzupełniającego spożycia dawki wynoszącej 400 μg kwasu foliowego przez co najmniej jeden miesiąc przed poczęciem i maksymalnie trzy miesiące po poczęciu (rozporządzenie Komisji (UE) nr 1135/2014 z dnia 24 października 2014 r.).

• Wapń i witamina D: „Wapń i witamina D pomagają zmniejszyć utratę minerałów kostnych u kobiet w okresie pomenopauzalnym. Niska gęstość mineralna kości stanowi czynnik ryzyka w odniesieniu do osteoporotycznych złamań kości”.

Warunki stosowania tego oświadczenia są następujące: oświadczenie może być stosowane wyłącznie w odniesieniu do suplementów diety zawierających przynajmniej 400 mg wapnia i 15 μg witaminy D na dzienną porcję. Podaje się informację dla konsumenta, że oświadczenie skierowane jest konkretnie do kobiet w wieku 50 lat i starszych i że korzystne działanie występuje w przypadku spożywania dziennie przynajmniej 1 200 mg wapnia i 20 μg witaminy D ze wszystkich źródeł. W przypadku suplementów diety z dodatkiem wapnia i witaminy D oświadczenie można stosować jedynie w odniesieniu do tych suplementów, których grupą docelową są kobiety w wieku 50 lat i starsze, (rozporządzenie Komisji (UE) nr 1228/2014 z dnia 17 listopada 2014 r.).

• Guma do żucia bez cukru: „Guma do żucia bez cukru pomaga zmniejszyć demineralizację zębów. Demineralizacja zębów jest czynnikiem ryzyka w rozwoju próchnicy”.

Warunki stosowania tego oświadczenia są następujące: konsument otrzymuje informację, że korzystny efekt występuje w przypadku żucia 2–3 g gumy do żucia bez cukru przez 20 minut, co najmniej trzy razy dziennie po posiłku, (rozporządzenie Komisji (UE) nr 665/2011 z dnia 11 lipca 2011 r.).

Przykłady odrzuconych oświadczeń zdrowotnych o zmniejszaniu ryzyka choroby:

• Chlorowodorek glukozaminy: „Hamowanie/ograniczanie procesu destrukcji chrząstek układu mięśniowo-szkieletowego i wynikające z tego zmniejszenie ryzyka choroby zwyrodnieniowej stawów”.
• Woda mineralna Melgaco®: „Regularne spożywanie wody mineralnej Melgaco powoduje obniżenie poziomu cukru we krwi”.
• Izolowane białko sojowe: „Wykazano, że bogaty w białko komponent sojowy obniża/redukuje poziom cholesterolu we krwi; obniżenie poziomu cholesterolu we krwi może zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby (wieńcowej) serca.”.
• Soki owocowe zawierające wapń: „Zmniejszenie ryzyka utraty tkanek twardych zęba”.

Komisja Europejska w stosunku do części oświadczeń, które nie spełniały wymogów rozporządzenia (WE) nr 1924/2006, nie udzieliła zezwolenia na ich stosowanie. Komisja za niezgodne z rozporządzeniem uznała oświadczenia, dla których np. nie wykazano związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy przedmiotem oświadczenia, a deklarowanym działaniem.