Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Nadchodzące zmiany dotyczące znakowania produktów ekologicznych
Wyszukiwarka
Home 9 Informacje dla producentów żywności 9 Nadchodzące zmiany dotyczące znakowania produktów ekologicznych

Nadchodzące zmiany dotyczące znakowania produktów ekologicznych

Autor

Żywność ekologiczna w ostatnim czasie zdobywa coraz większą rzeszę konsumentów. Bycie „eko”, a co za tym idzie, spożywanie produktów pochodzących z rolnictwa ekologicznego jest w ostatnim czasie równie popularne jak bycie „vege”, czyli spożywanie produktów wegańskich. Zapewne, większość konsumentów kojarzy produkty ekologiczne jako te, które są oznakowane listkiem otoczonym gwiazdkami na zielonym tle, ale to tylko jeden z elementów. Na terenie Unii Europejskiej obowiązują ściśle określone przepisy dotyczące produktów, które mogą zostać oznaczone, jako „ekologiczne”.
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Nadchodzące zmiany dotyczące znakowania produktów ekologicznych

Zasady te zostaną zaostrzone i miały obowiązywać już od przyszłego roku, jednakże ze względu na sytuację epidemiologiczną spowodowaną SARS-CoV-19 oraz trudności producentów z przystosowaniem się do nowych wytycznych Parlament Europejski zatwierdził odroczenie stosowania rozporządzenia 2018/848 do 1 stycznia 2022 r.

Producenci żywności ekologicznej sprowadzający żywność na teren UE, będą musieli dostosować się do przepisów dotyczących produkcji jak i kontroli, jakie obowiązują na terenie Unii Europejskiej. Nastąpi stopniowe odchodzenie od możliwości prowadzenia kontroli i certyfikacji w państwach trzecich przez jednostki certyfikujące, co spowoduje ograniczanie produktów ekologicznych spoza Unii Europejskiej, które produkowane są wg innych standardów niż obowiązujące w UE. Kraje, które w tej chwili są na unijnej liście krajów uznawanych jako równoważne z UE (np. Kanada, Japonia, Stany Zjednoczone), będą musiały renegocjować warunki umowy handlowej do 31 grudnia 2025 r. Wprowadzone mają być umowy handlowe umożliwiające producentom żywności ekologicznej łatwiejsze wejście na rynki krajów spoza Unii ze swoją żywnością.

Generalne zasady dotyczące produktów ekologicznych mówią, że produkty ekologiczne muszą składać się głównie (ponad 50%) ze składników pochodzenia rolniczego (woda i sól nie są brane pod uwagę). Ponadto, co najmniej 95% składników pochodzenia rolniczego musi pochodzić z upraw ekologicznych. Przykładowo, jeśli mamy ekologiczny napój na bazie wody, jedynie z aromatem, to aromat ten musi posiadać certyfikat ekologiczny.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych poszerza listę produktów, które mogą zostać poddane certyfikacji ekologicznej np.:

  • tradycyjne ziołowe preparaty na bazie roślin;
  • olejki eteryczne;
  • naturalne gumy i żywice;
  • sól morska i inne rodzaje soli stosowane w żywności i paszy;
  • herbatę paragwajską, kukurydzę cukrową, liście winorośli, rdzenie palmowe, kiełki chmielu i inne podobne jadalne części roślin i wytwarzane z nich produkty.

Co ciekawe, zmiany obejmą również aromaty używane w produkcji żywności ekologicznej. Zgodnie z nowym rozporządzeniem UE dotyczącym produktów ekologicznych, będzie można stosować zarówno konwencjonalne aromaty naturalne, jak i naturalne aromaty z upraw ekologicznych (aromaty ekologiczne). W związku z tym uregulowano możliwość uzyskania certyfikatu pochodzenia z uprawy ekologicznej dla określonych aromatów, co do tej pory nie było jasne.

Powstaje zatem pytanie, jakie środki aromatyzujące będzie można stosować do produktów ekologicznych zgodnie z nowym rozporządzeniem?

Tylko naturalne aromaty. Oznacza to, że co najmniej 95% aromatu musi pochodzić ze źródła nadającego nazwę. Przykładowo: w naturalnym aromacie pomarańczowym minimum 95% składników aromatyzujących musi pochodzić z pomarańczy. Co ważne, wymóg ten dotyczy zarówno tradycyjnych, jak i ekologicznych aromatów.

% składnika źródłowego Określenie na etykiecie Czy można zastosować od 2022r. na produkcie ekologicznym?
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Nadchodzące zmiany dotyczące znakowania produktów ekologicznych NATURALNY AROMAT POMARAŃCZOWY (95% aromatu z pomarańczy) TAK
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Nadchodzące zmiany dotyczące znakowania produktów ekologicznych WYCIĄG Z POMARAŃCZY/OLEJEK ETERYCZNY Z POMARAŃCZY TAK

Powstaje następne pytanie, jakie dodatki i rozpuszczalniki można stosować w środkach aromatyzujących do produktów ekologicznych?

W konwencjonalnych naturalnych aromatach, możemy zastosować wszystkie dodatki i rozpuszczalniki dozwolone zgodnie z (WE) 1334/2008, jeżeli nie mają one wpływu technologicznego na produkt końcowy. Jeśli jednak dodatki mają wpływ technologiczny na produkt końcowy, mogą być stosowane tylko wtedy, gdy są dozwolone zgodnie z załącznikiem VIII (obecnie rozporządzenie (UE) 2019/2164).

Natomiast w ekologicznych środkach aromatyzujących można stosować tylko dodatki, które są dozwolone na mocy rozporządzeń wykonawczych do rozporządzenia 2018/848.

Składniki środka aromatyzującego wytwarzane w drodze fermentacji przy użyciu zmodyfikowanego genetycznie mikroorganizmu są niedopuszczalne przy produkcji ekologicznej, natomiast dopuszczalne jest stosowanie preparatów aromatyzujących lub naturalnych substancji aromatycznych wytwarzanych w reakcjach enzymatycznych za pomocą enzymu wytwarzanego przez genetycznie zmodyfikowane organizmy.

Nowe zasady certyfikacji ekologicznej

Jednym z celów nowego rozporządzenia w sprawie rolnictwa ekologicznego jest również zmniejszenie przeszkód biurokratycznych dla producentów ekologicznych. W przyszłości certyfikaty grupowe powinny umożliwić stowarzyszeniom producentów wspólne uzyskiwanie certyfikacji ekologicznej zamiast konieczności certyfikacji dla każdego z podmiotów indywidualnie. Jest to niezwykle istotne dla drobnych rolników, którzy mogą się łączyć siły i być certyfikowani, jako jeden podmiot. Jeden certyfikat obejmie wszystkich rolników.

UE w roku 2007, w rozporządzeniu (WE) nr 834/2007 ustaliła, że produkcja ekologiczna powinna opierać się na odżywianiu roślin głównie przez ekosystem glebowy i być związana z glebą. Aczkolwiek, w niektórych krajach, w tym Danii, Szwecji i Finlandii podmioty gospodarcze rozwinęły działalność uprawy bezglebowej roślin w hydropontach. Zgodnie z nowymi przepisami, tego typu uprawa nie będzie już dozwolona. W celu zapewnienia podmiotom, które rozwinęły taką działalność gospodarczą w tych krajach, możliwość dostosowania, określono okres przejściowy 10 lat od daty rozpoczęcia stosowania rozporządzenia 2018/848.

Ekologiczne suplementy?

Suplementy diety to, zgodnie z podaną definicją w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia z 2006 roku z późn. zm., jedna z grup żywność zawierająca skoncentrowane ilości witamin lub składników mineralnych lub innych substancji, które wykazują efekt odżywczy bądź inny fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, wprowadzany do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie w postaci: kapsułek, tabletek, drażetek i w innych podobnych postaciach, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem i w innych podobnych postaciach płynów i proszków przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego.

Z kolei rozporządzenie (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych art. 1 ust. 2 określa grupy produktów rolnych, w tym pochodzących z akwakultury, wprowadzonych na rynek lub takich, które mają być wprowadzone na rynek jako ekologiczne tj.:

a) żywe lub nieprzetworzone produkty rolne;

b) przetworzone produkty rolne przeznaczone do spożycia;

c) pasze;

d) wegetatywny materiał rozmnożeniowy i nasiona do celów uprawy.

Ww. rozporządzenie stosuje się także do drożdży przeznaczonych do spożycia lub używanych jako pasza.

W związku z powyższym jedynie suplementy diety wyprodukowane ze składników objętych zakresem rozporządzenia (WE) nr 834/2007 z późn. zm. mogą być oznaczone jako produkty ekologiczne.

Piśmiennictwo

  1. ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2018/848 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 wraz z późn. zm.
  2. Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 wraz z późn. zm.
  3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środków aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych oraz zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenia (WE) nr 2232/96 oraz (WE) nr 110/2008 oraz dyrektywę 2000/13/WE wraz z późn. zm.
  4. Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2019/2164 z dnia 17 grudnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 889/2008 ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli
  5. Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia z późn. zm.

Inne nowości z kategorii Informacje dla producentów żywności: