Zmiany w tętnicy mają charakter ogniskowy, to znaczy, że miejsce nagromadzenia cholesterolu sąsiaduje z niezmienioną ścianą tętnicy. Takie ogniskowe nagromadzenie się cholesterolu nazywamy blaszką miażdżycową. Blaszki miażdżycowe gromadzą się najczęściej w tętnicach wieńcowych serca, tętnicach szyjnych, mózgowych, albo w tętnicach kończyn dolnych, co powoduje odpowiednio chorobę niedokrwienną serca (choroba wieńcowa), udary mózgu, przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych.

Miażdżyca z reguły powoduje niedotlenienie tkanek i narządów zaopatrywanych w krew przez tętnice dotknięte miażdżycą. Typowym objawem niedotlenienia jest ból. W przypadku serca lub kończyn dolnych występuje on zazwyczaj podczas wysiłku i łagodnieje po jego zaprzestaniu. W przypadku bólu serca nazywamy go bólem wieńcowym, w przypadku kończyn dolnych chromaniem przestankowym.

Miażdżyca – choroba niezdrowego stylu życia

Miażdżyca jest chorobą cywilizacyjną, to znaczy, że rozwija się jako skutek wywołanego współczesną cywilizacją niezdrowego stylu życia. Charakteryzuje się on głównie sposobem żywienia, małą aktywnością fizyczną, paleniem tytoniu. Spośród tych czynników najważniejsze jest żywienie, bowiem oddziałuje na organizm człowieka przez całe życie. Dlatego też miażdżyca rozwija się stopniowo od wczesnych okresów życia, najczęściej od okresu pokwitania.

Rozwój miażdżycy jest powolny i przez wiele lat nie daje żadnych objawów. Dopiero znaczniejsze zwężenie tętnic około 50 roku życia wywołuje objawy kliniczne i najczęściej dopiero wtedy choroba jest rozpoznawana. Jest to już okres zaawansowanej choroby.

Profilaktyka hamuje rozwój miażdżycy

Możliwości leczenia są duże, ale nigdy nie prowadzi ono do zupełnego cofnięcia się zmian w tętnicach. Znacznie większe szanse daje wcześnie, zazwyczaj już w dzieciństwie zastosowana profilaktyka. Konsekwentnie wdrożona hamuje rozwój miażdżycy i ułatwia utrzymanie tętnic w stanie zdrowia. Rzadką przyczyną przedwczesnej miażdżycy jest genetycznie uwarunkowane duże stężenie cholesterolu (rodzinna hipercholesterolemia).

Miażdżyca stanowi obecnie wielką epidemię szerzącą się na całym świecie. Stąd powszechnie podejmowane wysiłki, aby przekonać ludzi do zmiany stylu życia na taki, który hamuje rozwój tej choroby.

Im lepiej ludzie rozumieją istotę rozwoju miażdżycy, tym łatwiej przekonać ich do systematycznego stosowania profilaktyki. Dlatego w następnych odcinkach tej serii artykułów omówię najważniejsze elementy rozwoju choroby i przeciwdziałanie im przez zdrowy styl życia, ze szczególnym uwzględnieniem żywienia.

Dowiedz się więcej:
Miażdżyca – cz. 2. Cholesterol, główny winowajca
Miażdżyca – cz. 3. Czynniki ryzyka

Zdjęcie: Ludraman, domena publiczna