Jeśli wystąpi niepożądany objaw typu wysypka, nudności czy biegunka, łatwo można stwierdzić co go wywołało. Należy zaprzestać podawania tego produktu i skontaktować się z lekarzem. Wypluwanie nowego pokarmu może być naturalnym odruchem. Specjaliści zwracają uwagę, że wielokrotna podaż zwiększa tolerancję smakową, dlatego warto próbować kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt razy. Konieczność wprowadzania nowych produktów wynika ze zwiększonego zapotrzebowania rosnącego i rozwijającego się dziecka, którego mleko nie jest już w stanie zaspokoić. Poza wspomnianą już lepszą tolerancją różnorodnych smaków, rozszerzanie diety, obok karmienia piersią, może zapobiegać rozwojowi alergii lub wybranych chorób. Czy dzieje się tak w przypadku glutenu i chorób glutenozależnych?

Gluten to białko wybranych zbóż – pszenicy, pszenżyta, żyta i jęczmienia. W polskich warunkach glutenowym można nazwać również owies oraz produkty zanieczyszczone tymi zbożami (nawet śladowymi ilościami). Celiakia to choroba, w której własny układ odpornościowy niszczy własne komórki (choroba autoimmunologiczna). Reakcją organizmu na gluten jest uszkadzanie kosmków jelitowych oraz innych organów. Na celiakię chorują osoby podatne genetycznie. W przypadku alergii na gluten, kosmki czy inne organy nie są uszkadzane, ale objawy mogą być podobne (z przewodu pokarmowego, oddechowego lub skórne). W ramach leczenia celiakii i alergii na gluten zaleca się stosowanie diety bezglutenowej.

Zważywszy na powyższe choroby czy należy wprowadzać gluten do diety niemowląt, czy lepiej byłby go unikać na wszelki wypadek? Model i schemat żywienia z 2001 roku wskazywały na wprowadzanie glutenu w 10 miesiącu życia właśnie w celach profilaktycznych, kolejne dwa (2007, 2014) podkreślały, że powinno się to zrobić nie wcześniej niż w 5, ale nie później niż w 6 miesiącu życia. Gluten powinien być podawany jeszcze w czasie karmienia piersią, co miałoby dodatkowy wpływ zapobiegawczy. Zmiany, które następowały w zaleceniach warunkowane były nowymi wynikami badań i obserwacji, których w między czasie dokonano.

Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) opublikowało w 2016 stanowisko dotyczące wprowadzania glutenu do diety niemowląt. Powstało po analizie wyników wielu badań, w tym badań o największym znaczeniu naukowym z zakresu tzw. medycyny opartej na faktach (z ang. Evidence Based Medicine, EBM). Stwierdzono, że dieta może być rozszerzana o gluten pomiędzy skończonym 4, a 12 miesiącem życia i nie zwiększa to ryzyka rozwoju celiakii lub alergii na gluten. Badania pokazują dodatkowo, że karmienie piersią nie zapobiega rozwojowi tych chorób i nie ma znaczenia czy gluten wprowadza się „pod osłoną” mleka mamy czy nie. Jednak należy podkreślić, że pokarm kobiecy jest najlepszym wyborem w żywieniu niemowląt z uwagi na inne korzyści jakie niesie. Podane rekomendacje nie obejmują dzieci osób chorych na celiakię lub mających chore rodzeństwo (krewnych I stopnia), z uwagi na brak wystarczającej ilości rzetelnych badań w tej grupie. Na razie wydaje się, że dzieci te odniosłyby korzyść z późniejszego wprowadzania glutenu.

Wprowadzanie glutenu, oznacza wprowadzanie produktów zbożowych zawierających gluten. Dla zapobiegania nie ma znaczenia rodzaj oraz konsystencja jego podania – płynna w kaszce czy stała w przypadku chleba czy makaronu. Można wybierać spośród:

• kasz (kasza manna, drobna jęczmienna, orkiszowa, owsiana, bulgur),
• pieczywa (chleb, bułka),
• płatków (rozdrobnione płatki owsiane, pszenne, żytnie, orkiszowe),
• makaronu czy błyskawicznego kuskus.

Można je dodawać do mleka (kaszka, płatki), zupy lub 2 dania (makaron, kasza), albo jako przekąskę (chleb, bułka). Początkowo, w ciągu 1. miesiąca, należy je proponować w małych ilościach. Należy pamiętać, że ryż, kasza jaglana i gryczana, komosa ryżowa (quinoa), amarantus i kukurydza są naturalnie wolne od glutenu, ale w procesie produkcji mogą zostać zanieczyszczone.

Czytaj więcej:

Mleko kobiece – „złoty standard” w żywieniu niemowląt. Składniki odżywcze. –  dr hab. n. farm. Hanna Mojska, prof. nadzw. IŻŻ

Mleko kobiece – „złoty standard” w żywieniu niemowląt. Składniki bioaktywne. –  dr hab. n. farm. Hanna Mojska, prof. nadzw. IŻŻ