W pierwszym okresie choroby Parkinsona, gdy dolegliwości są łagodne i nie ma innych przewlekłych schorzeń wymagających stosowania specyficznej diety (choroby nerek, alergie pokarmowe, choroby żołądka, trzustki, jelit itp.), zalecenia żywieniowe powinny być oparte na zasadach zdrowego żywienia osób dorosłych (zgodnie z Piramidą zdrowego żywienia i aktywności fizycznej).
Dieta w chorobie Parkinsona – regularne i urozmaicone posiłki
Osoby dotknięte tą chorobą powinny jeść regularnie, 4-5 razy dziennie, w tym 3 główne posiłki (śniadanie, obiad, kolacja) i 1-2 mniejsze przekąski. Dzień powinny rozpoczynać śniadaniem spożywanym nie później niż godzinę od wstania, natomiast ostatni posiłek w ciągu dnia jeść nie później niż 2-3 godziny przed położeniem się do łóżka.
W skład większości posiłków powinny wchodzić pełnoziarniste produkty zbożowe (chleb graham lub razowy, płatki zbożowe, otręby, kasze, brązowy ryż, makarony z mąki razowej), różnokolorowe warzywa i/lub owoce.
W diecie osoby z chorobą Parkinsona nie może zabraknąć również produktów zawierających pełnowartościowe białko (mleko, jogurt, kefir, sery twarogowe, jaja, chude mięso, ryby) oraz nasiona roślin strączkowych (groszek, soja, soczewica, ciecierzyca, fasola, bób).
Białko utrudnia wchłanianie lewodopyTrzeba pamiętać, że nadmiar produktów bogatych w białko (zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego) utrudnia wchłanianie lewodopy – głównego leku stosowanego w chorobie Parkinsona, dlatego mięso, ryby, jaja i sery powinny stanowić dodatek do potraw, a nie ich główny składnik. Aby poprawić wchłanianie lewodopy, zaleca się przyjmowanie leku 30 minut przed posiłkami lub 2 godziny po, zawsze popijając wodą. |
Urozmaicenie składu posiłków, polegające na wybieraniu różnych produktów, zapewnia dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych (węglowodanów, białka, tłuszczu, witamin, składników mineralnych). Dodatkowo regularne spożywanie warzyw, owoców, produktów zbożowych i nasion roślin strączkowych – produktów bogatych w błonnik pokarmowy – zmniejsza ryzyko występowania zaparć, które nasilają się w miarę postępowania choroby Parkinsona.
Należy podkreślić, że skuteczna walka z zaparciami wymaga równoczesnego zwiększenia ilości błonnika i napojów w diecie. Włókno pokarmowe wchłaniając wodę pęcznieje, zmuszając jelita do szybszego przesuwania i wydalania niestrawionych resztek.
Problemy z połykaniem i trawieniem w chorobie Parkinsona
Wraz z upływem czasu u osób chorych na Parkinsona mogą pojawiać się problemy z połykaniem, co prowadzi do częstego krztuszenia się w czasie jedzenia i picia, a co za tym idzie, nawracających infekcji dróg oddechowych. Bardzo ważne jest zatem wyrobienie nawyku wolnego jedzenia i dokładnego gryzienia każdego kęsa pokarmu. Jeśli problem jest bardzo nasilony, wszystkie potrawy należy rozdrabniać, a nawet miksować.
Ze względu na inne możliwe problemy z trawieniem, manifestujące się m.in. nudnościami, zgagą, utratą apetytu, uczuciem nadmiernego wypełnienia po posiłkach, należy zrezygnować z potraw długo zalegających w żołądku i opóźniających jego opróżnianie, np. potraw smażonych, tłustych mięs i wędlin, tłustego nabiału, słodyczy, pieczywa cukierniczego, potraw fast food.
Dieta w chorobie Parkinsona – wapń i witamina D
Osoby z zaawansowaną chorobą Parkinsona częściej upadają i doświadczają złamań. Są także bardziej narażone są na osteoporozę w porównaniu z resztą populacji.
W codziennej diecie nie może więc zabraknąć produktów dostarczających wapnia (produkty mleczne) i witaminy D (ryby morskie, np. łosoś, śledź, sardynka, szprot, halibut, tuńczyk, dorsz, sola, mintaj).
Korzystny wpływ aktywności fizycznej w chorobie Parkinsona
Osoby z chorobą Parkinsona nie powinny rezygnować z dotychczasowej aktywności fizycznej, dostosowując ją do własnych możliwości i potrzeb. Umiarkowana aktywność fizyczna wpływa korzystnie na cały organizm, zapobiega rozwojowi innych chorób przewlekłych (m.in. chorób układu krążenia, cukrzycy, osteoporozie), pozwala na dłużej zachować sprawność, przeciwdziała sztywnieniu mięśni i stawów, zapobiega zmniejszaniu się masy kostnej, zmniejsza zaparcia, ma pozytywny wpływ na psychikę.
Zalecane jest wykonywanie ćwiczeń fizycznych uzgodnionych z lekarzem lub rehabilitantem przez przynajmniej 30-40 minut dziennie przez większość dni w tygodniu.
Dowiedz się więcej: Ważne składniki diety w chorobie Parkinsona
- Ellis T., Cavanaugh J.T., Earhart G.M., et al.: Factors associated with exercise behavior in people with Parkinson disease. Physical Therapy. 2011, 91(12), 1838-1848.
- Gandy J. (ed.): Manual of Dietetic Practice, Willey Blackwell, Oxford, UK, 2014, 549-555
- Holden K.: Parkinson’s Disease: Nutrition Matters, www.parkinson.org
- Sienkiewicz J.: Poradnik dla osób z chorobą Parkinsona. www.parkinsonfundacja.pl/datastore/download/poradnikdlaosobzchp2007.pdf Fundacja Żyć z chorobą Parkinsona, Servier Polska.
- Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D.: Dietoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2014.
0 komentarzy