Cynamon – skąd pochodzi?

Cynamon jest pozyskiwany z kory drzew nazywanych cynamonowcami, głównie z cynamonowca cejlońskiego (Cinnamomum zeylanicum) oraz cynamonowca wonnego, inaczej nazywany chińskim lub kasją (Cinnamomum Cassia). Ojczyzną cynamonowca cejlońskiego jest Sri Lanka, natomiast pierwsze uprawy cynamonowca wonnego pochodzą z Chin. Cynamon należy do najstarszych przypraw świata. Znany był już w starożytnym Egipcie, gdzie używano go jako przyprawy,  a także jako środka aromatyzującego napoje. W Europie znany jest od średniowiecza.

Obecnie jest to przyprawa znana na całym świecie, uprawiana na Cejlonie a także w Azji, Ameryce Południowej, praktycznie na całym obszarze klimatu subtropikalnego. Cynamon jest szeroko stosowany w przemyśle spożywczym.

Obecnie cynamon sprzedawany jest w trzech formach:

• w postaci sproszkowanej,
• w postaci oczyszczonej kory cynamonowca (tzw. laski cynamonowe),
• w postaci olejku cynamonowego.

Właściwości zdrowotne

Cynamon oprócz wartości smakowych posiada także wiele właściwości zdrowotnych. Za działania prozdrowotne cynamonu odpowiedzialne są związki bioaktywne, głównie polifenole, oraz aldehyd cynamonowy.

Polifenole zawarte w cynamonie mają między innymi zdolności antyoksydacyjne czyli usuwają wolne rodniki tlenowe, zmniejszając tym samym ryzyko chorób nowotworowych.

Aldehyd cynamonowy to główny składnik olejku cynamonowego. Uważa się, że związek ten odpowiada za większość korzyści zdrowotnych związanych ze spożyciem cynamonu.

Cynamon może wywierać korzystny wpływ na różne czynniki ryzyka kardiometabolicznego u pacjentów z chorobami metabolicznymi. Metaanaliza badań z roku 2020 wskazuje, że cynamon może poprawiać także parametry ciśnienia tętniczego. Wyniki badań sugerują także, że związki obecne w cynamonie mogą regulować stężenie glukozy i lipidów we krwi, a także zwiększać wrażliwość na insulinę.

Kolejne działania prozdrowotne cynamonu to korzystny wpływ na stany zapalne organizmu. Cynamon wykazuje także właściwości antybakteryjne, antywirusowe oraz antygrzybiczne.

Za specyficzny zapach cynamonu odpowiadają przede wszystkim obecne w olejku eterycznym aldehyd cynamonowy i eugenol. Eugenol jest to organiczny związek chemiczny pochodzenia naturalnego, który oprócz właściwości zapachowych wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwgrzybicze.

Wykorzystanie w kuchni

Cynamon wykorzystywany jest bardzo szeroko podczas przygotowywania posiłków, zarówno w potrawach słodkich jak i wytrawnych.

Cynamon stosowany jest:

• do potraw słodkich: wypieków, ciast, pierników, ciasteczek korzennych;
• do potraw mlecznych: owsianek z owocami, koktajli mlecznych, budyni;
• do potraw z produktami zbożowymi, cynamon dobrze komponuje się z ryżem, kaszą jaglaną oraz z kaszą bulgur;
• do potraw z owocami, cynamon dobrze komponuje się z owocami takimi jak jabłka, truskawki, morele, śliwki, gruszki, cytrusy;
• do mieszanek przyprawowych takich jak: curry, garam masala;
• do potraw mięsnych, sosów, pikantnych zup (głównie laski cynamonowe);
• do napojów takich jak: kompoty z owoców świeżych i suszonych, rozgrzewające herbaty, wody z dodatkiem lasek cynamonowych. 

Przeciwwskazania w spożyciu cynamonu

Cynamon jako składnik diety może być bezpiecznie spożywany.

Niekorzystne skutki uboczne obserwowane po spożyciu dużych ilości cynamonu wynikają głównie z zawartości w nim kumaryn. Kumaryny są to związki chemiczne pozyskiwane z roślin, których głównym przedstawicielem jest kumaryna. Kumaryna charakteryzują się zróżnicowaną aktywnością biologiczną. Badania wskazują, że związki te spożywane w nadmiernej ilości mogą powodować uszkodzenie wątroby.

Nie zostały określone maksymalne dawki kumaryny w cynamonie jako przyprawy. Zostały natomiast określone ilości kumaryny w niektórych produktach spożywczych, np. dla wypieków sezonowych, dla których na etykiecie wymieniony jest cynamon, maksymalna ilość kumaryny to 50 mg/kg, a dla dań deserowych (np. pudding ryżowy z cynamonem) maksymalna ilość kumaryny to 5 mg/kg (załącznik III Rozporządzenia (WE) nr 1334/2008).

Stosowanie cynamonu jako elementu zbilansowanej diety nie stwarza ryzyka przedawkowania kumaryny.

Cynamon może być też alergenem, głównie kontaktowym.

Potencjalne właściwości alergiczne posiada olejek cynamonowy. Główne objawy alergii w przypadku spożycia dużej ilości olejku cynamonowego to obrzęk języka, dziąseł, uczucie pieczenia w jamie ustnej.

Podsumowanie

• Cynamon to doskonała przyprawa, którą warto stosować w różnych potrawach nie tylko do szarlotki i pierników.
• Cynamon ma liczne właściwości prozdrowotne, takie jak działanie antyoksytacyjne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze.
• Cynamon jako element zbilansowanej diety może być bezpiecznie stosowany.

Przepisy

Poranna owsianka z cynamonem

Składniki na 1 porcję:

• płatki owsiane suche – 3 łyżki
• napój roślinny np. migdałowy – 1 szklanka
• jabłko – 1 mała sztuka
• maliny – garść
• cynamon – łyżeczka

Owoce umyć, jabłko pokroić w kostkę. Płatki zalać wodą i gotować około 10 minut. Następnie dodać napój roślinny i całość zagotować. Owsiankę wylać na talerz, posypać cynamonem i dodać owoce. Smacznego. 

Jesienna dynia z cynamonem

Składniki na 2 porcje:

• dynia obrana – 0,5 kg
• cebula – mała sztuka
• olej rzepakowy – 3 łyżki
• cynamon – łyżeczka
• gałka muszkatołowa mielona – ½ łyżeczki
• posiekana natka pietruszki – 2 łyżki
• pieprz – według uznania
• ostra papryka – według uznania
• pestki dyni – 2 łyżki
• pieczywo razowe – 2 kromki

Cebulę obrać, umyć i pokroić w drobną kostkę. W rondlu lub na głębokiej patelni zeszklić cebulę na oleju. Dynię pokroić w kostkę, włożyć do rondla i zalać wodą tak, aby wszystkie kawałki dyni były przykryte. Całość gotować na małym ogniu przez około 15 minut. Pod koniec gotowania dodać przyprawy. Duszoną dynię wyłożyć na talerze i posypać natką pietruszki. Podawać z pestkami dyni i pieczywem. Smacznego.

Piśmiennictwo

1. Kutbi E.H., Sohouli M.H, Fatahi S. i wsp.: The beneficial effects of cinnamon among patients with metabolic diseases: A systematic review and dose-response meta-analysis of randomized-controlled trials. Crit Rev Food Sci Nutr. 2022; 62 (22): 6113–6131. doi:10.1080/10408398.2021.1896473
2. Ben-Erik van Wyk, Michael Wink: Rośliny lecznicze świata. Wrocław: MedPharm Polska, 2008. ISBN 83-60466-51-3.
3. Mousavi S.M., Karimi E., Hajishafiee M. i wsp.: Anti-hypertensive effects of cinnamon supplementation in adults: A systematic review and dose-response Meta-analysis of randomized controlled trials. Crit Rev Food Sci Nutr. 2020; 60 (18): 3144–3154.doi:10.1080/10408398.2019.1678012
4. Hadi A., Campbell M.S., Hassani B. i wsp.: The effect of cinnamon supplementation on blood pressure in adults: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Clin Nutr ESPEN. 2020; 36: 10–16.
5. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16.12.2008 r. w sprawie środków aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych oraz zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenia (WE) nr 2232/96 oraz (WE) nr 110/2008 oraz dyrektywę 2000/13/WE