Powinniśmy dbać o kości naszych dzieci już od pierwszych miesięcy życia. Prawidłowy ich rozwój jest niezwykle ważny – nasz szkielet stanowi podporę dla całego organizmu, zapewnia prawidłową postawę ciała oraz możliwość poruszania się.
Rozwój szkieletu u dzieci jest najbardziej intensywny w pierwszych trzech latach życia. W tym czasie kości zmieniają grubość i długość. Zwiększeniu ulega również ich gęstość oraz stopień uwapnienia (zawartość wapnia w tkance kostnej).
Krzywica i jej objawy
Krzywica jest chorobą ogólnoustrojową, która polega na nieprawidłowej mineralizacji kości, co jest konsekwencją niedoboru witaminy D3, wapnia lub fosforanów. Skutkiem tych niedoborów są deformacje kości (stają się one rozmiękczone, delikatne, podatne na złamania).
Objawami krzywicy u dzieci mogą być miękka i spłaszczona potylica (tylna część główki dziecka). powiększenie ciemiączek i opóźnienie ich zarastania, pogrubienie żeber na granicy połączenia chrząstki z kością (tzw. różaniec krzywiczy), deformacje klatki piersiowej (np. dzwonowata klatka piersiowa, kurza klatka piersiowa), pogrubienie nasad kości rąk (tzw. bransolety krzywicze), skrzywienia kręgosłupa – garb krzywiczy, skrzywienia kończyn dolnych, kolana koślawe lub szpotawe, zniekształcenia miednicy, płaskostopie. U dzieci zaobserwować można drażliwość i niepokój, pocenie się główki niemowlęcia podczas karmienia, skłonność do zaparć, silny zapach moczu przypominający zapach amoniaku.
Ogólnoustrojowe objawy krzywicy to opóźnienie wzrostu, opóźnienie wyrzynania się zębów i ich podatność na próchnicę, tężyczka oraz obniżona odporność na zakażenia.
Rola witaminy D i innych czynników
Jedną z najczęstszych przyczyn krzywicy jest niedobór witaminy D – spowodowany zarówno niewłaściwą dietą, jak i niewystarczającą ekspozycją na słońce – i związane z tym zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforowej. Witamina D ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu – dwóch pierwiastków, które są budulcami zębów i kości, Wapń i fosfor w niewielkich ilościach występują też we krwi oraz pozostałych komórkach. Wapń jest tu ważny m.in. dla właściwej pracy mięśni czy przepływu bodźców nerwowych.
Oprócz niedoboru witaminy D, innymi czynnikami sprzyjającymi rozwojowi krzywicy u dzieci są nieprawidłowe żywienie, np. niewłaściwy stosunek wapnia do fosforu w diecie, słabe nasłonecznienie (np. strefa klimatyczna z niewielką ilością słonecznych dni, urbanizacja, niewychodzenie z dzieckiem na spacer), wcześniactwo (dzieci urodzone przedwcześnie mają mniejszy zapas witaminy D zgromadzonej przed porodem).
Dowiedz się więcej: Czym skorupka za młodu…
Skuteczna profilaktyka to warunek mocnych zdrowych kości
Niedobory witaminy D najczęściej stwierdza się u wcześniaków, bliźniąt oraz dzieci z bardzo dużą masą w wieku niemowlęcym. Częściej narażone są na nią również dzieci urodzone późną jesienią, zimą, wczesną wiosną. Dzieci te mają mniejsze zapasy witaminy D, ponieważ jej ilość, która dociera do płodu z organizmu matki może być niewystarczająca.
Leczenie i profilaktyka krzywicy
W celu prawidłowego rozwoju kości naszych dzieci nie możemy zapominać o dostarczaniu im odpowiedniej ilości witaminy D oraz wapnia. Leczenie krzywicy polega na podawaniu dziecku witaminy D w odpowiednich, ustalonych przez lekarza dawkach. Należy przy tym pamiętać, by w diecie nie zabrakło tłuszczów, gdyż witamina ta rozpuszcza się właśnie w tłuszczach, które są niezbędne do jej wchłaniania przez organizm.
Zdaniem ekspertów dzieci od 1 do 18 roku życia wymagają dodatkowej dawki witaminy D z produktów wzbogaconych. Dzieci, które skończą 2 lata, powinny spożywać więcej mleka i przetworów mlecznych. W celu urozmaicenia diety warto pamiętać, iż jednej szklance mleka (240 mg wapnia) odpowiadają np. szklanka kefiru, maślanki, mały jogurt lub dwa plasterki żółtego sera.
Bardzo ważne nasłonecznienie
Pamiętajmy również o przebywaniu dzieci na słońcu. Każda minuta kąpieli słonecznych może mieć zbawienne skutki, pod warunkiem, że przynajmniej część ciała dziecka nie jest zasłonięta ubraniem i nie posmarowana kremem z filtrem UV. Dziecko powinno przebywać latem na słońcu przynajmniej 30 minut dziennie przed godziną 11 i po 14.
Pediatrzy ostrzegają – niedobór w diecie dzieci witaminy D i unikanie przebywania na słońcu powodują, że po raz trzeci w ciągu ostatnich 100 lat pojawia się w Europie krzywica.
- Jankowski A.: Kompendium pediatrii praktycznej, Cornetis, Wrocław 2010.
- Kawalec W., Kubicka K.: Pediatria, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
- Płudowski P., D. Thacher T., N. Zakharovav I., Czech-Kowalska J., Konstantynowicz J.: Krzywica niedoborowa – aktualne spojrzenie na epidemiologię, leczenie i zapobieganie, Postępy Nauk Medycznych, Warszawa 2016.
- Polskie zalecenia dotyczące profilaktyki niedoborów witaminy D (opracowane przez zespół ekspertów).: Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, t. 2, z. 4, str. 245-249, Warszawa 2009.
0 komentarzy