choroba - Strona 2 z 3 - Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej

Jak uniknąć zawału serca i innych chorób sercowo-naczyniowych?

Autor prof. dr hab. med. Barbara Cybulska | 12.07.2019 | Choroba a dieta, Choroby układu krążenia

Podstawa diety – warzywa i owoce

Na pierwszym miejscu wśród zaleceń podkreśla się korzystne znaczenie spożycia warzyw, owoców, nasion roślin strączkowych, orzechów, produktów z pełnego ziarna i ryb w celu zmniejszenia czynników ryzyka ChSN na tle miażdżycy. Dla przypomnienia jest to zgodne z Piramidą Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej Instytutu Żywności i Żywienia, w podstawie której umieszczono warzywa i owoce.

Ograniczenie tłuszczów nasyconych

Eksperci uznają, że zastępowanie tłuszczów nasyconych tłuszczami jedno- i wielonienasyconymi może być korzystne do redukcji ryzyka ChSN. Podstawę dla tego zalecenia dały wyniki porównawczego między populacyjnego Badania Siedmiu Krajów (Seven Countries Study), w którym na początku oceniono spożycie składników pokarmowych i produktów spożywczych w wybranych losowo podgrupach z 16 populacji siedmiu krajów a w następnych latach obserwowano umieralność na chorobę wieńcową i zgony ogółem. W ubiegłym roku obchodziliśmy 60 rocznicę jego rozpoczęcia. Jak widać zalecenie to nie zmieniło się od dziesiątków lat. Słuszne jest zatem nadal ograniczać spożycie tłuszczów zwierzęcych na rzecz tłuszczów roślinnych, za wyjątkiem olejów tropikalnych (palmowy i kokosowy).

Mniej soli i cholesterolu

Dla zmniejszenia ryzyka ChSN miażdżycowego pochodzenia pożyteczna może być dieta o zmniejszonej zawartości cholesterolu i sodu (soli). Zatem mimo pewnych wątpliwości, jakie pojawiły się w ostatnich latach na temat potrzeby ograniczenia spożycia cholesterolu, w tym jajek, o czym pisaliśmy już na stronie internetowej NCEŻ, amerykańscy eksperci zdecydowali się jednak podtrzymać dawne zalecenie o ograniczaniu jego spożycia. Praktycznie oznacza to nie więcej niż 7 jaj tygodniowo.

Minimalna ilość mięsa

Równie ważnym zaleceniem w zdrowej dla serca diecie jest zminimalizowanie spożycia mięsa, w szczególności przetworzonego, rafinowanych węglowodanów i słodzonych napojów. Należy tutaj podkreślić użycie przez autorów rekomendacji mocniejszego słowa „zminimalizować” niż „ograniczyć”. Słowo zminimalizować podkreśla dobitnie znaczenie tego zalecenia. W tym miejscu należy również podkreślić zgodność pomiędzy ekspertami polskimi i amerykańskimi co do spożycia wymienionych produktów. Zminimalizowanie spożycia mięsa bowiem dobrze ilustruje nasza Piramida, w której mięso umieszczono w wierzchołku, to oznacza że znalazło się daleko od podstawy.

Dieta bez tłuszczów trans

Wreszcie piąte zalecenie dotyczy unikania w zdrowej diecie spożycia tłuszczów trans. Są to częściowo uwodornione oleje roślinne (występują np. w niektórych margarynach kostkowych, wyrobach cukierniczych czy piekarniczych zawierających tłuszcz cukierniczy) Znowu słowo „unikać” wskazuje na dużą wagę tego zalecenia dla profilaktyki ChSN na tle miażdżycy. Najlepszą metodą, aby to zrobić jest czytanie etykiet. Jeśli w składzie produktu jest informacja, że zawiera on częściowo uwodornione lub częściowo utwardzone tłuszcze roślinne to znaczy, że mogą w nim być tłuszcze trans.

Dieta DASH dla zdrowego serca

Należy podkreślić, że dla wszystkich pięciu rekomendacji przedstawiono uzasadnienie naukowe na podstawie wyników badań obserwacyjnych lub doświadczalnych. Wykazano w nich korzystny lub niekorzystny związek wymienionych składników pokarmowych lub produktów żywnościowych z czynnikami ryzyka ChSN, występowaniem epizodów ChSN tych chorób lub nawet zgonami.

Podsumowując, w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych na tle miażdżycy, eksperci rekomendują żywność roślinną, szczególnie nie przetworzoną lub mało przetworzoną, zawierającą błonnik. Szczególnie, w związku z tym zaleceniem, polecana jest dieta śródziemnomorska. Była ona, zwłaszcza dawniej, naturalnym sposobem żywienia w krajach śródziemnomorskich. Na profilaktyczną skuteczność diety śródziemnomorskiej wskazywało małe występowanie choroby wieńcowej i w związku z tym mała umieralność z jej powodu w krajach śródziemnomorskich, w porównaniu z krajami północno-europejskimi i USA. Obserwacja ta na tle głębokich różnic w modelu żywienia (nie tylko w rodzaju spożywanego tłuszczu) pochodzi również z Badania Siedmiu Krajów. Po latach profilaktyczne działanie diety śródziemnomorskiej potwierdzono doświadczalnie w badaniu znanym pod nazwą DASH (Dietary Approach to Stop Hypertension). Stąd wzięła się również nazwa dieta DASH, która praktycznie jest dietą śródziemnomorską uznawaną za złoty standard diety dla zdrowego serca, a właściwie dla zdrowych tętnic wieńcowych (bez zwężeń miażdżycowych).

Odchudzanie pod okiem dietetyka

W Polsce szczególnym propagatorem diety śródziemnomorskiej (diety DASH) w profilaktyce pierwotnej (u ludzi zdrowych) i w profilaktyce wtórnej (u chorujących już na chorobę wieńcową) jest Instytut Żywności i Żywienia. Można przekonać się o tym na stronie internetowej związanego z nim Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej oraz z licznych wydawnictwach.

Problemem zajmującym szczególne miejsce w amerykańskich rekomendacjach jest nadwaga i otyłość. Co oczywiste, pacjentom zaleca się redukcję masy ciała w celu poprawy związanych z otyłością czynników ryzyka ChSN (zwiększone stężenie lipidów we krwi, zaburzenia gospodarki węglowodanowej, nadciśnienie tętnicze). W opinii ekspertów najlepiej aby pacjenci brali udział w specjalnych, wszechstronnych programach zdrowego stylu życia, trwających 6 miesięcy lub dłużej. Pomagają one uczestnikom stosować dietę niskokaloryczną, realizować zwiększoną aktywność fizyczną i kontrolować masę ciała. Dorosłym otyłym autorzy rekomendacji zalecają zmniejszyć spożycie o 500 kalorii na dzień, co można uzyskać ograniczając dzienny pobór kalorii przez kobietę do 1200-1500, a przez mężczyznę do 1500-1800. Jeżeli chodzi o aktywność fizyczną to w czasie odchudzania preferuje się wysiłek tlenowy (np. szybki spacer) przez 150 minut (lub więcej) na tydzień, co oznacza ≥ 30 minut/dzień w większość dni w tygodniu. Większa aktywność fizyczna, 200-300 minut/tydzień, jest zalecana w celu utrzymania zredukowanej masy ciała lub dla zminimalizowania jej wzrostu po 1 roku.

Według ekspertów realizację programu odchudzania może ułatwić osobisty lub telefoniczny, regularny (przynajmniej raz na miesiąc) kontakt z dietetykiem Będzie on służył praktyczną radą, podtrzyma motywację pacjenta w stosowaniu się do zaleceń i będzie monitorować redukcję masy ciała.

Wsparcie dietetyczne można uzyskać korzystając na przykład w Centrum Dietetycznym Online, gdzie bezpłatnie i bez wychodzenia z domu można skorzystać z konsultacji dietetycznych. Zapraszamy na stronę CDO po więcej informacji.

Dieta łatwostrawna – zalecenia i jadłospis

Autor Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | 8.07.2019 | ABC Żywienia, Zasady zdrowego żywienia

Zapraszamy do zapoznania się z zaktualizowanymi zaleceniami

Przejdź

Dietetyczne sposoby na Helicobacter pylori

Autor dr Anna Taraszewska | 4.07.2019 | Choroba a dieta, Choroby układu pokarmowego

To właśnie H. pylori może być jedną z przyczyn zapalenia błony śluzowej żołądka, choroby wrzodowej żołądka/dwunastnicy, rzadziej raka żołądka czy niedokrwistości z niedoboru żelaza. Objawowa i potwierdzona klinicznie infekcja H. pylori wymaga leczenia antybiotykami i lekami obniżającymi kwasowość soku żołądkowego. Problemem jest jednak oporność bakterii na część antybiotyków stosowanych do tej pory w terapii, a także efekty uboczne leczenia takie jak biegunka, nudności czy zaburzenia smaku. Dlatego też poszukiwane są inne metody zmniejszania zakażenia H. pylori, a jako jedną z nich wskazuje się wykorzystywanie antybakteryjnego potencjału naturalnych substancji obecnych w codziennej diecie.

Infekcja Helicobacter pylori – co jej sprzyja, a co przed nią chroni

Dane dotyczące wpływu sposobu żywienia i wybranych elementów stylu życia na zakażenie H.pylori nie są jednoznaczne. Niektóre badania wskazują, że produkty słone, konserwowe, wędzone, mięsne zwiększają ryzyko infekcji H. pylori, podczas gdy w innych nie udowodniono związku między spożywaniem żywności konserwowej a zakażeniem. W kilku badaniach potwierdzono też, że palenie papierosów zwiększa ryzyko infekcji H. pylori, zaś alkohol nie ma wpływu. Z kolei wysokie spożycie warzyw i owoców jest określane jako czynnik chroniący przed zakażeniem. Przestrzeganie zasad higieny również może zmniejszyć ryzyko zakażenia. Dotyczy to nie tylko higieny osobistej ale także higieny związanej z konsumpcją, np. dokładne mycie surowych warzyw i owoców przed spożyciem.

Dieta w Helicobacter pylori

Niektóre składniki żywności mogą działać bakteriostatycznie i bakteriobójczo na H.pylori co potwierdzono w badaniach przeprowadzonych zarówno w warunkach laboratoryjnych, jak i u ludzi, i zwierząt. Wśród tych substancji można wymienić polifenole, izotiocyjaniany, olejki eteryczne czy laktoferynę. Niektóre z nich mogą np. hamować aktywności ureazy – enzymu, dzięki któremu bakteria jest w stanie przetrwać w bardzo kwaśnym środowisku żołądka, inne utrudniają przyczepność H.pylorii do śluzówki żołądka. Dodatkowo niektóre produkty mogą działać np. poprzez swoją wysoką osmolarność. Warto więc w codziennym jadłospisie uwzględnić produkty zawierające wymienione składniki zwłaszcza, że często produkty te są powszechnie dostępne i łatwe do wkomponowania w codzienny jadłospis. Zatem jakie to produkty?

Owoce jagodowe: truskawki, maliny, jagody, jeżyny, borówka amerykańska, żurawina zawierają polifenole wykazujące silną aktywność bakteriostatyczną nawet wobec szczepów H. pylori opornych na klarytromycynę czyli jeden z antybiotyków stosowanych w zwalczaniu zakażenia tą bakerią. W jednym zbadań przeprowadzonych z podwójnie ślepą próbą potwierdzono, że regularne picie soku żurawinowego może hamować zakażenie H. pylori, a efekt ten obserwowano przy spożywaniu 250 ml soku dziennie już po 35 dniach.
Warzywa kapustne m.in. kapusta, kalafior, brokuł, kalarepa, brukselka czy rzepa zawierają izotiocyjaniany o właściwościach antynowotworowych. W wieloletnim badaniu dużej populacji chińskiej wykazano, że u osób o wyższym stężeniu metabolitów izotiocyjanianów w moczu ryzyko raka żołądka było niższe co wiązano m.in. z ich baktriobójczym działaniem wobec H. pylori. W innym badaniu stwierdzono, że spożywanie 70 g kiełków brokuła dziennie przez osoby z potwierdzonym zakażeniem H. pylori znacząco osłabiało kolonizację tej bakterii i co ważne badani nie uskarżali się na żadne dolegliwości po spożywaniu kiełków.
Mleko i wybrane przetwory mleczne – mleko zawiera laktoferynę, białko o właściwościach antybakteryjnych. W metaanalizie kilku badań dotyczących zwalczania zakażenia H. pylorii (eradykacji) wykazano, że laktoferyna z mleka krowiego zwiększała liczbę skutecznych eradykacji oraz zmniejszała efekty uboczne farmakoterapii. Wspomagająco w trakcie leczenia antybiotykami można również uwzględnić jogurty, kefiry zawierające probiotyki.
Miody – w badaniach laboratoryjnych potwierdzono, że wykazują one działanie bakteriostatyczne wobec H. pylori i hamują aktywność ureazy. W jednym z badań przeprowadzonym wśród osób z objawami dyspeptycznymi zaobserwowano, że u tych którzy spożywali miód przynajmniej jednego dnia w tygodniu istotnie rzadziej stwierdzano zakażenie H.pylori w porównaniu do tych, którzy miód jadali rzadziej.
Zielona herbata – zawiera katechiny silne hamujące działanie ureazy. W badaniach na zwierzętach wykazano, że stężenie katechin występujące w naparze z zielonej herbaty jest wystarczające by hamować rozwój H.pylori w błonie śluzowej żołądka. Niektóre badania obserwacyjne wskazują na rzadsze występowanie zakażenia H.pylori wśród osób pijących zieloną/czarną herbatę co najmniej jeden dzień w tygodniu w porównaniu do pijących te napoje rzadziej.
Zioła i przyprawy – cynamon, imbir, kardamon, kolendra, rozmaryn, majeranek, oregano, cząber, szałwia, mięta, bazylia, lebiodka, anyż czy kminek zawierają olejki eteryczne o działaniu silnie hamującym wzrost H. pylori.

Potencjalnie terapeutycznie mogą działać także czosnek, owoce dzikiej róży, lukrecja, nierafinowana oliwa z oliwek czy olej z nasion czarnej porzeczki.

Probiotyki

Zgodnie z najnowszymi wytycznymi grupy roboczej Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, w czasie terapii eradykacyjnej zaleca się stosowanie probiotyków. Do probiotyków o udokumentowanym działaniu zwiększającym skuteczność eradykacji H. pylori należą określone szczepy Lactobacillus spp. i Bifidobacterium. Wykazano, że Lactobacillus spp. (L. reuteri DSM17648) i Saccharomyces boulardii poprawiają skuteczność eradykacji i zmniejszają częstość działań niepożądanych.

Podsumowując, należy przestrzegać ogólnych zasad zdrowego żywienia. Przy nasilonych objawach dyspeptycznych warto stosować dietę lekkostrawną i ograniczyć spożycie tych produktów, które nasilają dolegliwości co bywa osobniczo zmienne. Warto też, przy założeniu, że będą dobrze tolerowane, uwzględnić w codziennym jadłospisie opisane wyżej produkty o potencjalnym działaniu hamującym aktywność H. pylori.

Piśmiennictwo

Jaroń K., Pietrzak A., Daniluk J. i wsp. Diagnostic and therapeutic recommendationson Helicobacter pylori infection. Recommendations of the Working Group of the Polish Society of Gastroenterology. Gastroenterology Rev. 2023; 18: 225-248.
Tacikowski T., Bawa S., Gajewska D. et al.: Current prevalence of Helicobacter pylori infection in patients with dyspepsia treated in Warsaw, Poland. Gastroenterology Rev. 2017, 12 (2): 135–139.
Hołubiuk Ł., Imiela J.: Diet and Helicobacter pylori infection. Gastroenterology Rev. 2016, 11 (3): 150–154.
Mhaskar R.S., Ricardo I., Azliyati A. et al.: Assessment of risk factors of Helicobacter pylori infection and peptic ulcer disease. J Glob Infect Dis. 2013, 5: 60–67.
Zhang L., Ma J., Pan K., et al. Efficacy of cranberry juice on Helicobacter pylori infection: a double-blind, randomized placebo-controlled trial. Helicobacter 2005, 10: 139-145.
Yanaka A., Fahey J.W., Fukumoto A. et al. Dietary sulforaphane-rich broccoli sprouts reduce colonization and attenuate gastritis in Helicobacter pylori-infected mice and humans. Cancer Prev Res (Phila). 2009, 2: 353-360.
Sachdeva A., Nagpal J.: Meta-analysis: efficacy of bovine lactoferrin in Helicobacter pylori eradication. Aliment Pharmacol Ther 2009, 29: 720-30.
Song H-Y., Zhou L., Liu D-Y. et al.: What roles do probiotics play in the eradication of Helicobacter pylori? Current knowledge and ongoing research. Gastroenterol Res Pract. 2018, https://doi.org/10.1155/2018/9379480
Boyanova L., Iliewa J., Gergova G. et al.: Honey and green/black tea consumption may reduce the risk of Helicobacter pylori infection. Diagn Microbiol Infect Dis. 2015; 82: 85-86.
Tomas M., Pietrzak W., Nowak R.: Substancje pochodzenia naturalnego w walce z zakażeniami Helicobacter pylori. Post Fitoter. 2012, 1: 22-27.
Keenan J.I., Salm N., Hampton M.B. et al.: Individual and combined effects of foods on Helicobacter pylori growth. Phytother. Res. 2010, 24: 1229–1233.
Monno R., De Laurentiis V., Trerotoli P. et al.: Helicobacter pylori infection: association with dietary habits and socioeconomic conditions. Clin Res Hepatol Gastroenterol. 2019, https://doi.org/10.1016/j.clinre.2018.10.002

Czy warto obniżać poziom cholesterolu?

Autor prof. dr hab. n. med. Longina Kłosiewicz-Latoszek | 19.06.2019 | Choroba a dieta, Choroby układu krążenia

Cholesterol jako czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych (ChSN)

Jak wynika z licznych wieloletnich badań obserwacyjnych i klinicznych, podwyższone stężenie cholesterolu w surowicy, zwłaszcza cholesterolu LDL (LDL-C), czyli popularnie określanego jako „zły cholesterol” wiąże się ze zwiększonym ryzykiem ChSN. Cholesterol krążący w osoczu przenika przez śródbłonek naczynia, gdzie się osadza i wywołuje ciąg zjawisk patologicznych prowadzących do rozwoju blaszki miażdżycowej. Wiadomo również o korzyściach płynących ze zmniejszenia stężenia LDL-C poprzez zmianę stylu życia, głównie sposobu żywienia, oraz zastosowanie leków obniżających stężenie tego lipidu. Pozwala to uzyskać zmniejszenie występowania incydentów sercowo-naczyniowych, w tym zawałów serca i udarów mózgu oraz zgonów z powodu tych chorób. Obniżenie stężenia cholesterolu w surowicy o 38 mg/dl (1 mmol/L) prowadzi do zmniejszenia ryzyka zgonu z powodu zawału serca i udaru mózgu, jak również zawału niezakończonego śmiercią o 20-25%. Dlatego też obniżenie cholesterolu LDL jest jak najbardziej uzasadnione, co wykazano w raportach ekspertów europejskich, amerykańskich i polskich dotyczących leczenia zaburzeń lipidowych i profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych.

Statyny jako leki obniżające stężenie cholesterolu w surowicy

Statyny są lekami podstawowymi w leczeniu zaburzeń lipidowych. Korzystne efekty stosowania tych leków w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych znane są od ponad 30 lat. Działanie statyn wykazano w licznych badaniach klinicznych i metaanalizach. Jednakże statyny, podobnie jak inne leki stosowane w leczeniu chorób przewlekłych, mogą wywoływać objawy niepożądane. Wśród tych objawów najczęściej wymienia się miopatię charakteryzującą się osłabieniem i/lub bólami mięśni oraz podwyższenie enzymów wątrobowych. Może również wzrosnąć ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2.

Dlatego też podczas leczenia statynami poza kontrolą lipidogramu należy kontrolować stężenie glukozy we krwi, transaminazy i inne wskaźniki, o czym decyduje lekarz. Po zmianie statyny na inną lub zmniejszeniu dawki tego leku objawy niepożądane zwykle ustępują. Jeżeli nie, to można zastosować inne leki, takie jak ezetymib i/lub leki nowej generacji – inhibitory PCSK9 (alirocumab, evolocumab). Inhibitory PCSK9 podaje się w iniekcji, co 2 tygodnie lub raz na miesiąc. Pomocne w obniżeniu stężenia cholesterolu mogą być również produkty (jogurty, margaryny) zawierające sterole bądź stanole oraz suplementy diety zawierające monokolinię i bergamotkę. Obniżają one stężenie cholesterolu średnio o około 10-15%.

Leki obniżające cholesterol należy przyjmować przewlekle, gdyż przerwanie terapii prowadzi do ponownego wzrostu poziomu cholesterolu w surowicy i ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych.

Dieta a poziom cholesterolu

Należy podkreślić, że niezależnie od przyjmowanych leków osoba z hipercholesterolemią powinna wprowadzić zmiany w sposobie żywienia, czyli tłuszcze zwierzęce zastąpić tłuszczami roślinnymi (oliwa z oliwek, oleje roślinne z wyjątkiem oleju palmowego i kokosowego), ograniczyć produkty zawierające cholesterol oraz zwiększyć spożycie warzyw i owoców. Dzięki zmianom w sposobie żywienia można obniżyć poziom cholesterolu w surowicy nawet o 20%. Systematyczne przyjmowanie leków (statyny, inhibitory PCSK9) pozwala obniżyć stężenie cholesterolu o około 50%. Obniżenie poziomu cholesterolu wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka zawału serca i udaru mózgu oraz wydłuża życie.

U kogo badać stężenie cholesterolu?

Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego badanie lipidogramu (stężenie cholesterolu całkowitego, LDL-C, HDL-C, trójglicerydy) powinno być wykonane u osób:

z rozpoznana chorobą sercowo-naczyniową
z cukrzycą
z nadciśnieniem tętniczym
palących papierosy
gdy BMI ≥ 30 kg/m² lub obwód talii u mężczyzn > 94 cm; a u kobiet > 80 cm
gdy w rodzinie występuje przedwczesna ChSN
z przewlekłą chorobą nerek
z rodzinna hipercholesterolemią i innymi zaburzeniami lipidowymi występującymi w rodzinie
u mężczyzn > 40 roku życia i kobiet > 50 roku życia – jeżeli lekarz zdecyduje.

W Polsce podwyższony poziom cholesterolu w surowicy ma około 61% populacji. Bardzo duże zagrożenie chorobami sercowo-naczyniowymi dotyczy zwłaszcza osób z rodzinną hipercholesterolemią, u których poziom cholesterolu w surowicy przekracza wartość 310 mg/dl, bądź LDL-C powyżej 190 mg/dl. Zaburzenie to jest dziedziczone i występuje z częstością 1 przypadek na 200 osób. Szacuje się, że w Polsce na rodzinną hipercholesterolemię cierpi około 150 tys. osób. Nieleczona hipercholesterolemia zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu oraz może skrócić życie o 20-30 lat.

Podsumowując, zgodnie z obecnym stanem naukowej wiedzy medycznej, podwyższony poziom cholesterolu w surowicy jest czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Obniżenie stężenia cholesterolu przynosi korzyści kliniczne, takie jak zmniejszenie ryzyka zawału serca i udaru mózgu. Podstawą postępowania obniżającego poziom cholesterolu jest zmiana stylu życia, w tym sposobu żywienia oraz leki. Przyjmowanie leków obniżających cholesterol, w tym statyn, jest bezpieczne, jeżeli jest prowadzone pod kontrolą lekarza.

Przeczytaj również:

Orzechy zmniejszają ryzyko chorób układu krążenia

Znaczenie ryb w profilaktycen chorób sercowo – naczyniowych

Żywienie w kontroli zaburzeń lipidowych

Literatura

Wytyczne ESC/EAS dotyczące leczenia zaburzeń lipidowych w 2016 roku. Grupa Robocza Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) i Europejskiego Towarzystwa Miażdżycowego (EAS) do spraw leczenia zaburzeń lipidowych. Kardiol. Pol., 2016, 74, 11: 1234-1318.
Szymański F.M., Barylski M., Cybulska B., et. al.: Recommendation for the management of dyslipidemia in Poland – Third Declaration of Sopot. Interdisciplinary Expert Position Statement endorsed by the Polish Cardiac Society Working Group on Cardiovascular Pharmacotherapy. Cardiol. J., 2018, 25, 6, 655-665.
Banaszak M., Jankowski P., Jóźwiak J. et. al.: PoLA/CFPiP/PCS Guidelines for the Management of Dyslipidaemias for Family Physicians 2016, Arch. Med. Sci., 2017, 13, 1, 1-45.
Grundy S.M., Stone N.J., Bailey A.L., et. al.: 2018 Cholesterol Clinical Practice Guidelines. A Report of the American College of Cardiology/American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines Circulation, 2018, Nov 10.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – zalecenia do pobrania

Autor Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | 27.05.2019 | Choroba a dieta, Choroby układu pokarmowego

WZJG ograniczone jest do błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadząc w części przypadków do powstania owrzodzeń. Zajętą chorobowo odbytnicę i esicę stwierdza się u 30-50% pacjentów, 20-30% ma postać lewostronną choroby, a u 20-30% pacjentów proces chorobowy obejmuje całe jelito grube.

Najważniejsze zalecenia dietetyczne w WZJG:

Stosuj racjonalną i urozmaiconą dietę uwzględniającą indywidualne modyfikacje. Obserwuj reakcje swojego organizmu w celu identyfikacji produktów, które nasilają dolegliwości.
Podczas występowania biegunek zastosuj się do wytycznych diety łatwostrawnej z ograniczeniem spożycia błonnika pokarmowego (głównie frakcji nierozpuszczalnej). W takich sytuacjach ograniczaj spożycie zwłaszcza produktów tj. chleb żytni z ziarnami na zakwasie, pumpernikiel, gruboziarniste kasze (gryczana palona, jęczmienna pęczak, jaglana). Po zmniejszeniu nasilenia dolegliwości wprowadzaj kasze stopniowo w niewielkich ilościach.
Spożywaj 5-6 posiłków dziennie w regularnych odstępach czasu (co 3-4 godziny). Ostatni posiłek – nie później niż 3 godziny przed snem.
Posiłki zjadaj w spokojnej atmosferze, powoli, że zwróceniem szczególnej uwagi na dokładne przeżuwanie pokarmów.
Ograniczaj spożycie produktów bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe. Wykorzystuj mięso o niskiej zawartości tłuszczu i usuwaj nadmiar widocznego tłuszczu z kawałków mięsa np. skórę z mięsa kurczaka.
Minimum 2 razy w tygodniu wprowadzaj do diety ryby, szczególnie morskie.
Mleko i produkty mleczne spożywaj, gdy nie powodują dolegliwości związanych z przewodem pokarmowym (np. biegunki, wzdęcia, gazy, bóle brzucha). Wprowadzaj fermentowane produkty mleczne minimum 1 raz dziennie (np. maślankę, jogurt naturalny, kefir).
Dbaj o prawidłowe nawodnienie organizmu, szczególnie w przypadku nasilonych biegunek. Codziennie pij przynajmniej 2 litry napojów dziennie, głównie w postaci wody lub słabych naparów herbat.
W czasie nasilenia objawów wybieraj pieczywo jasne, graham, kasze drobnoziarniste: kasza manna, krakowska, jęczmienna perłowa, kasza jaglana (przy stwierdzonej dobrej tolerancji), ryż biały długoziarnisty, płatki ryżowe, płatki owsiane, płatki pszenne (w ograniczonych ilościach – przy stwierdzonej dobrej tolerancji).
Świeże warzywa i owoce ograniczaj i zastępuj gotowanymi. Przy dobrej tolerancji warzyw surowych typu pomidory, papryka, ogórek usuwaj skórkę i pestki. Jeśli nie odczuwasz objawów po zjedzeniu produktów kiszonych 9kapusta, ogórki), wprowadzaj je stopniowo do swojej diety).
Eliminuj smażenie na korzyść gotowania w wodzie, gotowania na parze, duszenia, pieczenia pod przykryciem.
Zadbaj o odpowiednią temperaturę spożywanych posiłków i napojów (powinny być w temperaturze pokojowej ok. 25°C).
Bezwzględnie zrezygnuj ze spożywania napojów alkoholowych i palenia papierosów.
Unikaj nadmiernego stresu, stosowania leków przeciwbólowych oraz doustnych antybiotyków.
Monitoruj stężenie żelaza we krwi – co 3 miesiące w aktywnej fazie choroby oraz corocznie przy chorobie w stanie remisji.
Kontroluj masę ciała co najmniej 1 raz w tygodniu. O niezamierzonym spadku masy ciała należy niezwłoczne powiadomić dietetyka prowadzącego.
Zaleca się wprowadzenie prebiotyków, które wydłużają stan remisji choroby. Wprowadź do swojej codziennej diety 1 łyżkę nasion babki płesznik dziennie.

Istotnym elementem jest także umiejętne dobranie probiotyków. W tym celu należy skontaktować się z lekarzem, który pomoże w wyborze odpowiedniego preparatu.

Chcesz wiedzieć więcej? Pobierz bezpłatny poradnik dietetyczny przygotowany przez ekspertów Centrum Dietetycznego Online Znajdziesz w nim zalecenia żywieniowe, listę produktów zalecanych i przeciwskazanych w diecie oraz przykładowy jadłospis w WZJG.

Materiały do pobrania:

Zalecenia dietetyczne – WZJG

« Starsze wpisy

Kolejne wpisy »