dzieci - Strona 4 z 5 - Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej

Regularne spożywanie posiłków – ważny element żywienia dzieci i młodzieży. Praktyczne wskazówki.

Autor mgr inż. Joanna Jaczewska-Schuetz | 21.01.2018 | Zasady zdrowego żywienia, Żywienie w placówkach edukacyjnych

Racjonalne żywienie ucznia powinno uwzględniać pięć posiłków w ciągu dnia. Organizm wymaga regularnego dostarczania energii, którą wydatkuje przez cały dzień. Przy zbyt długich przerwach między posiłkami może dochodzić do znacznego spadku poziomu glukozy we krwi, co wpływa na zmniejszenie zdolności koncentracji i wydolności fizycznej oraz zwiększenie rozdrażnienia. Posiłki powinny być spożywane co 3-4 godziny. Ważnym posiłkiem dla ucznia, oprócz pierwszego, jest także drugie śniadanie. Dobrą praktyką w szkole jest spożywanie wspólnych drugich śniadań razem z nauczycielem na wyznaczonej przerwie śniadaniowej.

Niekorzystne przekąski

Brak regularnych posiłków wywołuje także momenty głodu, które powodują chęć spożycia produktów niewskazanych w diecie dzieci, np. słodyczy lub tłustych przekąsek. Produkty te tłumią uczucie głodu, ale nie dostarczają organizmowi odpowiedniej ilości składników odżywczych. Jedzenie niekorzystnych przekąsek, zwłaszcza słodyczy, może spowodować problemy ze spożywaniem pełnowartościowych posiłków.

Należy zaznaczyć, że po rozpoczęciu nauki w szkole zwykle dochodzi do pogorszenia sposobu odżywiania się z uwagi na to, że dzieci stają się bardziej samodzielne i coraz częściej same dokonują wyborów żywieniowych. Uczenie dzieci regularności spożywania posiłków poprzez chociażby odpowiednią organizację żywienia w szkole jest bardzo ważnym elementem edukacji prozdrowotnej. Będą temu sprzyjać np. odpowiednio długie przerwy śniadaniowe czy możliwość korzystania z obiadów szkolnych.

Praktyczne wskazówki dla rodziców:

Dziecko przed wyjściem z domu powinno zjeść pełnowartościowe śniadanie (np. owsiankę z owocami, kanapkę z dodatkiem warzyw, koktajl mleczny z owocami i płatkami zbożowymi).
Dziecko powinno zabrać ze sobą do szkoły drugie śniadanie (np. kanapkę z pieczywa pełnoziarnistego z plasterkiem pieczonego mięsa i warzywami sezonowymi lub bułkę graham z plasterkiem sera żółtego, liściem sałaty i pomidorem oraz owocem sezonowym).
Uczeń powinien mieć dostęp do wody pitnej przez cały dzień – także w szkole.
Uczeń powinien zjeść obiad w szkole lub w domu od razu po przyjściu ze szkoły.
Zamiast słodyczy warto podawać dziecku owoce, warzywa pokrojone i przygotowane do spożycia, produkty mleczne, orzechy.
Dobry przykład rodziców jest nieocenionym elementem edukacji w zakresie regularnych posiłków.

Mleko i jego przetwory w żywieniu dzieci i młodzieży. Praktyczne wskazówki

Autor mgr inż. Joanna Jaczewska-Schuetz | 19.01.2018 | Zasady zdrowego żywienia, Żywienie w placówkach edukacyjnych

Prawdziwe bogactwo składników

Bogatym źródłem wapnia jest mleko, napoje mleczne, sery podpuszczkowe, a w mniejszym stopniu sery twarogowe. Mleko cechuje się idealną proporcją wapnia do fosforu, co ułatwia przyswojenie wapnia, a tym samym wzmocnienie kości. Mleko oraz produkty mleczne są również źródłem dobrze przyswajalnego i wartościowego białka, które jest składnikiem budulcowym i regulującym w organizmie.

Składniki mineralne, które zawiera mleko, to oprócz wapnia również potas, fosfor, magnez, cynk, mangan. Tłuszcz mleczny jest nośnikiem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: szczególnie A i D. Mleko i jego przetwory są znaczącym źródłem witamin z grupy B, głównie ryboflawiny oraz witaminy B₁₂.

Co zamiast mleka?

Część mleka może zostać zastąpiona produktami mlecznymi, do których należą m.in. mleczne napoje fermentowane (jogurty, maślanki, kefiry, mleko zsiadłe i in.), sery twarogowe, sery podpuszczkowe dojrzewające (żółte i pleśniowe).

Szklankę mleka można zastąpić (pod względem zawartości wapnia):

szklanką jogurtu, kefiru, maślanki,
2 plasterkami sera żółtego,
2 opakowaniami twarożku ziarnistego.

Co z tą laktozą?

Mleko budzi coraz więcej kontrowersji z uwagi na pojawiające się alergie pokarmowe oraz nietolerancję laktozy (cukru mlecznego). Laktoza w procesie fermentacji ulega częściowemu rozkładowi, dlatego też w różnych produktach jej zawartość jest zróżnicowana. Najwięcej jest jej w mleku, natomiast mniej w napojach mlecznych, serach twarogowych. Twarde sery dojrzewające mają niewielkie ilości tego cukru. Dlatego też osoby z nietolerancją laktozy mogą spożywać fermentowane napoje mleczne. O wykluczeniu mleka z diety dziecka zawsze powinien decydować lekarz.

Właściwości probiotyczne przetworów mlecznych

Warto również zwrócić szczególną uwagę na wspomniane mleczne napoje fermentowane (mleko ukwaszone, kefir, jogurt naturalny, maślanka, acidofilne mleka). Zawierają one szczepy bakterii o udokumentowanych właściwościach probiotycznych korzystnych dla zdrowia. Bakterie probiotyczne znajdujące się w fermentowanych napojach mlecznych to mikroorganizmy, które dostarczone do organizmu wspomagają i regulują funkcjonowanie mikroflory przewodu pokarmowego. Wpływają tym samym korzystnie m.in. na układ pokarmowy, a także na odporność.

Codzienna aktywność fizyczna w szkole i poza szkołą

Autor mgr inż. Joanna Jaczewska-Schuetz | 18.01.2018 | Zasady zdrowego żywienia, Żywienie w placówkach edukacyjnych

Wyniki badań przeprowadzonych w Polsce wykazują, że większość uczniów nie osiąga zalecanego dla zdrowia poziomu aktywności fizycznej, a w dodatku aktywność zmniejsza się wraz z wiekiem młodzieży. Kondycja fizyczna dzieci i młodzieży w Polsce spada w stosunku do ubiegłych lat. Jeżeli dodamy do tego częste zwolnienia uczniów z lekcji WF i codzienne, kilkugodzinne oglądanie telewizji lub przesiadywanie przy komputerze, to okazuje się, że polska młodzież jest coraz bardziej zagrożona chorobami związanymi z brakiem ruchu: otyłością, wadami postawy, zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, małą sprawnością fizyczną.

Korzyści zdrowotne aktywności fizycznej

Codzienna aktywność fizyczna, przynajmniej 60 minut dziennie, w szkole i poza szkołą zapewnia dobrą kondycję fizyczną i sprawność umysłową oraz wpływa na prawidłową sylwetkę i atrakcyjny wygląd. Zwiększenie aktywności powyżej 60 minut dziennie może przynieść dodatkowe korzyści zdrowotne.

Wprowadzenie zajęć do wyboru na lekcjach wychowania fizycznego stanowi skuteczne narzędzie do zachęcenia uczniów do ćwiczeń.

Najważniejsze korzyści dla zdrowia dzieci i młodzieży wynikające z aktywności fizycznej:

poprawa ogólnej sprawności fizycznej
wzmacnianie siły mięśni i koordynacji ruchów, co zapobiega wadom postawy
dodatni wpływ na wzrastanie i zwiększenie masy kostnej
zmniejszenie ryzyka wystąpienia otyłości, chorób przewlekłych, takich jak choroby serca, nadciśnienie, nowotwory, cukrzyca
wzmocnienie odporności poprzez wpływ na system immunologiczny
pozytywny wpływ na samopoczucie, pamięć, odreagowanie stresów

Dowiedz się więcej: Poradnik dla nauczycieli

Literatura

Raport „Zapobieganie nadwadze i otyłości oraz chorobom przewlekłym poprzez edukację społeczeństwa w zakresie żywieni i aktywności fizycznej” – Projekt KIK-34 w Szwajcarsko-Polskim Programie Współpracy, 2016 r.

Szkodliwa energia, czyli dlaczego napoje energetyzujące nie są dla dzieci

Autor dr inż. Bożena Wajszczyk | 19.04.2017 | Dzieci i młodzież, Młodzież

Czym charakteryzują się napoje energetyzujące?

W skład napojów energetyzujących wchodzą takie składniki, jak: kofeina, tauryna, inozytol, cukry proste, witaminy z grupy B, substancje aromatyzujące, dwutlenek węgla, substancje konserwujące i regulatory kwasowości. Ponadto, w zależności od producenta, ekstrakt z guarany, glukuronolakton czy wyciągi z ziół (np. żeń-szeń i miłorząb japoński).

Wartość energetyczna napojów energetyzujących wynosi około 45 kcal/100 ml, a zawartość cukrów prostych około 10 g/100 ml napoju. W Polsce zawartość kofeiny w napojach energetyzujących wynosi najczęściej 80 mg/250 ml, tauryny – w granicach 500–1000 mg/250 ml.

Szkodliwy wpływ napojów energetyzujących na zdrowie dzieci

Składniki zawarte w napojach energetycznych mogą mieć bardzo szkodliwy wpływ na zdrowie dzieci. Kofeina stanowi podstawowy składnik tych napojów, nie jest przy tym zalecana w diecie dzieci, gdyż ma działanie psychoaktywne. Wzrost jej spożycia przez dzieci może powodować zmiany nastroju, rozdrażnienie, niepokój, a spożycie dużych ilości (5 mg/kg masy ciała/dobę) powoduje wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Ponadto kofeina negatywnie wpływa na gospodarkę wapniową, co może powodować zaburzenia w procesie tworzenia kości. Duże spożycie kofeiny może również wpływać na długość i jakość snu dzieci.

Grupą szczególnego ryzyka są dzieci z cukrzycą, chorobami sercowo-naczyniowymi, chorobami nerek, wątroby, nadczynnością tarczycy oraz niestabilne emocjonalnie.

Prawidłowe odżywianie a oceny w szkole

Autor Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | 19.04.2017 | Dzieci i młodzież, Młodzież

Jakie składniki są szczególnie ważne? Zaraz się dowiesz…

Glukoza – potrzebna do pracy mózgu, czyli do takich funkcji, jak myślenie, zapamiętywanie, rozwiązywanie problemów. Najlepszym źródłem glukozy są tzw. węglowodany złożone zawarte w produktach zbożowych z pełnego przemiału, tj.: chleb razowy, ryż brązowy, kasze (gryczana, jęczmienna, jaglana, owsiana), makaron razowy, płatki zbożowe i otręby. Z tych produktów węglowodany złożone wchłaniają się stopniowo i przez dłuższy czas dostarczają glukozę niezbędną do prawidłowego funkcjonowania mózgu.

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 niezbędne do rozwoju i pracy mózgu. Badania naukowe wykazują, że odpowiednia ich ilość w diecie wpływa na poprawę koncentracji, procesów myślowych, minimalizuje rozdrażnienie i agresywne zachowania. Najlepszym źródłem tych kwasów są ryby (np. łosoś, makrela, dorsz, śledź, sardynka), ale dostarczają ich także orzechy i oleje roślinne (np. rzepakowy, słonecznikowy, sojowy).

Składniki mineralne m.in. takie, jak:
- żelazo, które przede wszystkim transportuje tlen do wszystkich komórek ciała, przez co wpływa m.in. na proces uczenia się. Źródłem żelaza jest głównie czerwone mięso, ale także żółtka jaj oraz warzywa, m.in.: boćwina, brukselka, jarmuż, brokuł, szpinak, natka pietruszki;
- cynk, który wpływa na prawidłowy rozwój i odporność organizmu, a co za tym idzie – siłę do zdobywania wiedzy. Jego źródła to: mięso, krewetki, produkty zbożowe z pełnego przemiału, nasiona roślin strączkowych (ciecierzyca, soczewica, fasola, groch), orzechy, sery żółte, kakao, pestki dyni.
Witaminy z grupy B (B₁, B₆, B₁₂, kwas foliowy) wpływają na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Ich niedobór może powodować obniżoną koncentrację i problemy z pamięcią, co przekłada się na wyniki w nauce. Źródłem tych witamin są: mięso, podroby, produkty zbożowe z pełnego przemiału, nasiona roślin strączkowych, drożdże, orzechy, warzywa, owoce. Źródłem zaś kwasu foliowego są przede wszystkim: nasiona roślin strączkowych (fasola, soczewica, groch) i warzywa: sałata, szpinak, kapusta, natka pietruszki, brokuł, brukselka, szparagi, kalafior.

Poza spożywaniem pełnowartościowych posiłków, bogatych w składniki wpływające na Twoją kondycję psychiczną i fizyczną, ważną rzeczą, o której musisz pamiętać, jest regularność ich spożywania. Pomaga ona zachować prawidłową masę ciała oraz zapewnia stałą i nieprzerwaną dostawę energii do mózgu i mięśni, tak aby organizm funkcjonował prawidłowo przez cały dzień.

« Starsze wpisy

Kolejne wpisy »