Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej logo
Wyszukiwarka
Arbuz – słodki krewny dyni

Arbuz – słodki krewny dyni

 

Pochodzenie i uprawa arbuza

Arbuz zawędrował do Europy z Afryki Południowej. Znany był ponoć na stołach w Starożytnym Egipcie i Grecji. Aktualnie uprawiany jest przede wszystkim w krajach Europy Południowej, między innymi w Hiszpanii, Portugalii, we Włoszech i Grecji. Także w Polsce jest przedmiotem zainteresowania wielu ogrodników.

 

Wartość odżywcza arbuza

Według Tabel składu i wartości odżywczej żywności opracowanych w Instytucie Żywności i Żywienia (IŻŻ), 100 g arbuza jadalnego zawiera tylko 36 kcal – dla porównania, norma dzienna zapotrzebowania dziennego dla kobiety w wieku 19-30 lat, przy masie ciała 45 kg i małej aktywności fizycznej, wynosi 1600 kcal. Oznacza to, że spożywając arbuza, nie musimy obawiać się o zbędne przybranie na masie ciała.

Arbuz zawiera wiele witamin, a wśród nich znajdują się:

  • witamina C – 10 mg/100 g owocu (stanowi to 1/6 normy średniego zapotrzebowania dla kobiet)
  • witamina B1 – 0,08 mg/100 g
  • witamina B6 – 0,14 mg/100 g
  • kwas pantotenowy (witamina B5) – 0,22 mg/100 g

 

Arbuz jest także bogaty w karotenoidy, włączając beta-karoten i likopen.

 

Własności zdrowotne arbuza

Arbuz jest przede wszystkim dobrym źródłem wody, co wspomaga nawadnianie naszego organizmu. Wynika to z faktu, że w 92% składa się on z wody, podobnie zresztą jak większość owoców i warzyw.

Poza cennymi witaminami i składnikami mineralnymi, nie bez znaczenia jest również zawartość likopenu w arbuzie, który wykazuje działanie zmniejszające ryzyko powstawania nowotworów oraz przedwczesnego starzenia się plamki żółtej. Ważnym związkiem w arbuzie jest także aminokwas cytrulina, który zwiększa stężenie tlenku azotu w naczyniach krwionośnych, przyczyniając się do ich rozszerzenia, a co za tym idzie – do obniżenia ciśnienia krwi. Cytrulina może także łagodzić bóle mięśni, dlatego chętnie wykorzystuje się ją do sporządzania różnych preparatów.

Spożywanie tego owocu może pomóc nam utrzymać prawidłowy wygląd skóry i włosów. To wszystko za sprawą zawartych arbuzie karotenoidów i witaminy C.

 

Co możemy zrobić z arbuza?

Arbuza najlepiej spożywać bezpośrednio i w naturalnej postaci. Owoc ten stanowi znaczące źródło wody niezbędnej do naszego funkcjonowania. Pamiętajmy jednak o wyodrębnieniu z arbuza pestek, które nie dla każdego mogą okazać się korzystne.

Arbuz może być wykorzystany do sporządzenia sałatek owocowych, na przykład takich z dodatkiem jabłka, melona oraz mięty. Można też z arbuza wycisnąć sok i zastosować jako napój orzeźwiający. Sok ten może być wykorzystany również do przygotowania zupy owocowej, która z pewnością będzie idealnym dodatkiem do letniego obiadu.

Podsumowując, arbuz to bardzo wartościowa składowa jadłospisu człowieka, podobnie zresztą jak większość roślin dyniowatych. Idealny do spożywania w okresie letnim, kiedy dominują wysokie temperatury i dbamy o odpowiednie nawadnianie organizmu. Arbuz ma też wiele innych właściwości sprzyjających prawidłowemu funkcjonowaniu organizmu człowieka, a przy tym, co warte podkreślenia, nie jest specjalnie drogi i ma niską wartość energetyczną.

  1. Jarosz M., Rychlik E., Cichocka A., Białkowska M. Energia W: Normy żywienia dla populacji Polski, Jarosz M. [Red]. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017. s. 11-20.
  2. Jarosz M., Stoś K., Przygoda B., Matczuk E., Stolińska-Fiedorowicz H., Kłys W. Witaminy W: Normy żywienia dla populacji Polski, Jarosz M. [Red]. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa; 2017. s. 130-202.
  3. Kunachowicz H., Przygoda B., Nadolna I., Iwanow K.. Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL Wydawnictwo Lekarskie. Warszawa; 2017.
  4. USDA. Baza danych o produktach spożywczych. [online]. [Przeglądany: 25.07.2018 r.]. Dostępny w: https://ndb.nal.usda.gov/ndb/search/list.
  5. Collins J.K., Wu G., Perkins-Veazie P., Spears K., Claypool P.L., Baker R.A., Clevidence B.A.. Watermelon consumption increases plasma arginine concentrations in adults. Nutrition; 2007. Mar. 23(3):261-6.
  6. Yu H., Rohan T. Role of the insulin-like growth factor family in cancer development and progression. J Natl Cancer Inst.; 2000. Sep 20;92(18):1472-89.
  7. Tarazona-Díaz M.P., Alacid F., Carrasco M., Martínez I., Aguayo E… Watermelon juice: potential functional drink for some muscle relief in athlets. J Agric Food Chem.; 2013. Aug 7. 61(31):7522-8. doi: 10.1021/jf400964r. Epub 2013 Jul 29.
  8. Naz A., Butt M.S., Sultan M.T., Qayyum M.M., Niaz R.S.. Watermelon lycopene and allied health claims. EXCLI J. 2014 Jun 3;13:650-60. eCollection.