Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Arbuz - słodki krewny dyni
Wyszukiwarka

Arbuz – słodki krewny dyni

Autor

Arbuz to niezwykle lubiany owoc, choć według klasyfikacji systematycznej jest to warzywo, należące do rodziny dyniowatych. Arbuz daje nam nie tylko ukojenie podczas letnich upałów, ale przede wszystkim zastrzyk cennych witamin i składników mineralnych. Zawiera on związki wykazujące właściwości zmniejszające ryzyko nowotworów, chorób układu krążenia i wielu innych przewlekłych chorób niezakaźnych. Arbuz jest dobry dla tkanki skórnej i włosów. Dzięki zawartym związkom wpływa także na lepsze trawienie.
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Arbuz - słodki krewny dyni

 

Pochodzenie i uprawa arbuza

Arbuz zawędrował do Europy z Afryki Południowej. Znany był ponoć na stołach w Starożytnym Egipcie i Grecji. Aktualnie uprawiany jest przede wszystkim w krajach Europy Południowej, między innymi w Hiszpanii, Portugalii, we Włoszech i Grecji. Także w Polsce jest przedmiotem zainteresowania wielu ogrodników.

 

Wartość odżywcza arbuza

Według Tabel składu i wartości odżywczej żywności opracowanych w Instytucie Żywności i Żywienia (IŻŻ), 100 g arbuza jadalnego zawiera tylko 36 kcal – dla porównania, norma dzienna zapotrzebowania dziennego dla kobiety w wieku 19-30 lat, przy masie ciała 45 kg i małej aktywności fizycznej, wynosi 1600 kcal. Oznacza to, że spożywając arbuza, nie musimy obawiać się o zbędne przybranie na masie ciała.

Arbuz zawiera wiele witamin, a wśród nich znajdują się:

  • witamina C – 10 mg/100 g owocu (stanowi to 1/6 normy średniego zapotrzebowania dla kobiet)
  • witamina B1 – 0,08 mg/100 g
  • witamina B6 – 0,14 mg/100 g
  • kwas pantotenowy (witamina B5) – 0,22 mg/100 g

 

Arbuz jest także bogaty w karotenoidy, włączając beta-karoten i likopen.

 

Własności zdrowotne arbuza

Arbuz jest przede wszystkim dobrym źródłem wody, co wspomaga nawadnianie naszego organizmu. Wynika to z faktu, że w 92% składa się on z wody, podobnie zresztą jak większość owoców i warzyw.

Poza cennymi witaminami i składnikami mineralnymi, nie bez znaczenia jest również zawartość likopenu w arbuzie, który wykazuje działanie zmniejszające ryzyko powstawania nowotworów oraz przedwczesnego starzenia się plamki żółtej. Ważnym związkiem w arbuzie jest także aminokwas cytrulina, który zwiększa stężenie tlenku azotu w naczyniach krwionośnych, przyczyniając się do ich rozszerzenia, a co za tym idzie – do obniżenia ciśnienia krwi. Cytrulina może także łagodzić bóle mięśni, dlatego chętnie wykorzystuje się ją do sporządzania różnych preparatów.

Spożywanie tego owocu może pomóc nam utrzymać prawidłowy wygląd skóry i włosów. To wszystko za sprawą zawartych arbuzie karotenoidów i witaminy C.

 

Co możemy zrobić z arbuza?

Arbuza najlepiej spożywać bezpośrednio i w naturalnej postaci. Owoc ten stanowi znaczące źródło wody niezbędnej do naszego funkcjonowania. Pamiętajmy jednak o wyodrębnieniu z arbuza pestek, które nie dla każdego mogą okazać się korzystne.

Arbuz może być wykorzystany do sporządzenia sałatek owocowych, na przykład takich z dodatkiem jabłka, melona oraz mięty. Można też z arbuza wycisnąć sok i zastosować jako napój orzeźwiający. Sok ten może być wykorzystany również do przygotowania zupy owocowej, która z pewnością będzie idealnym dodatkiem do letniego obiadu.

Podsumowując, arbuz to bardzo wartościowa składowa jadłospisu człowieka, podobnie zresztą jak większość roślin dyniowatych. Idealny do spożywania w okresie letnim, kiedy dominują wysokie temperatury i dbamy o odpowiednie nawadnianie organizmu. Arbuz ma też wiele innych właściwości sprzyjających prawidłowemu funkcjonowaniu organizmu człowieka, a przy tym, co warte podkreślenia, nie jest specjalnie drogi i ma niską wartość energetyczną.

  1. Jarosz M., Rychlik E., Cichocka A., Białkowska M. Energia W: Normy żywienia dla populacji Polski, Jarosz M. [Red]. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017. s. 11-20.
  2. Jarosz M., Stoś K., Przygoda B., Matczuk E., Stolińska-Fiedorowicz H., Kłys W. Witaminy W: Normy żywienia dla populacji Polski, Jarosz M. [Red]. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa; 2017. s. 130-202.
  3. Kunachowicz H., Przygoda B., Nadolna I., Iwanow K.. Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL Wydawnictwo Lekarskie. Warszawa; 2017.
  4. USDA. Baza danych o produktach spożywczych. [online]. [Przeglądany: 25.07.2018 r.]. Dostępny w: https://ndb.nal.usda.gov/ndb/search/list.
  5. Collins J.K., Wu G., Perkins-Veazie P., Spears K., Claypool P.L., Baker R.A., Clevidence B.A.. Watermelon consumption increases plasma arginine concentrations in adults. Nutrition; 2007. Mar. 23(3):261-6.
  6. Yu H., Rohan T. Role of the insulin-like growth factor family in cancer development and progression. J Natl Cancer Inst.; 2000. Sep 20;92(18):1472-89.
  7. Tarazona-Díaz M.P., Alacid F., Carrasco M., Martínez I., Aguayo E… Watermelon juice: potential functional drink for some muscle relief in athlets. J Agric Food Chem.; 2013. Aug 7. 61(31):7522-8. doi: 10.1021/jf400964r. Epub 2013 Jul 29.
  8. Naz A., Butt M.S., Sultan M.T., Qayyum M.M., Niaz R.S.. Watermelon lycopene and allied health claims. EXCLI J. 2014 Jun 3;13:650-60. eCollection.

0 komentarzy