Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Jak ruch wpływa na tkankę kostną człowieka
Wyszukiwarka
Home 9 Aktywność fizyczna 9 Jak ruch wpływa na tkankę kostną człowieka

Jak ruch wpływa na tkankę kostną człowieka

Autor

Szkielet stanowi podporę dla naszego ciała. Tkanka kostna podlega ciągłym przemianom, a ubytek masy kostnej jest widoczny z wiekiem. Mocne kości to zdrowe kości, odpowiednio „odżywione” i gotowe do pełnienia swojej roli. Eksperci od osteoporozy podkreślają, że oprócz odpowiedniej dawki wapnia i witaminy D to aktywność fizyczna jest niezbędna do utrzymania dobrej kondycji tkanki kostnej na dłużej. Zalecane ćwiczenia w profilaktyce chorób kości mogą być przyjemne i nie zajmują dużo czasu, warto zatem poznać, które formy aktywności są szczególnie ważne.
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej | Jak ruch wpływa na tkankę kostną człowieka

Nasz układ kostny zbudowany jest z kości różnego kształtu i długości, bardzo ważne jednak jest jak wygląda ich budowa w środku. Warto poznać takie terminy jak geometria i wytrzymałość kości, by lepiej zrozumieć mechanizm przebudowy tkanki kostnej z wiekiem. Geometria kości to ich kształt i wielkość. Pod pojęciem mikroarchitektury kości należy rozumieć przestrzenny układ (położenie, odstępy, grubość beleczek kostnych) oraz grubość i spójność istoty gąbczastej. Natomiast makroarchitektura kości to kształt, zmienna grubości warstwy korowej i dystrybucja, czyli rozmieszczenie istoty gąbczastej. W dużym uproszczeniu te parametry mówią o tym, czy tkanka kostna w środku jest spójną gęstą „siecią”, czy – tak jak w przypadku osteoporozy – pojawiają się w niej pory, dziury, które są przyczyną słabszej wytrzymałości kości na obciążenia, na przykład w trakcie chodu.

Na wytrzymałość kości wpływa ich aktywność, czyli angażowanie w ćwiczeniach, szczególnie oporowych w obciążeniu masą własnego ciała. Aktywność fizyczna, jak podkreślają eksperci, powinna być obecna w naszym życiu od wczesnych lat życia, żeby początkowo zbudować zdrowe i mocne kości, a w późniejszych latach życia utrzymywać ich dobrą kondycję na dłużej. Poprzez ćwiczenia mięśni posturalnych wywołujemy tak potrzebny nacisk na kości, który „odżywia” ich wnętrze. Dodatkowo dobra sprawność ogólna, a szczególnie lokomocyjna, chroni przez ryzykiem upadków i złamań.

W jaki sposób z pozoru proste ćwiczenia i naturalne formy ruchu wpływają na tkankę kostną? Mechanizm ten nie jest tak skomplikowany, jak mogłoby się wydawać. Zasada jest prosta: odpowiedni nacisk i obciążenie tkanki kostnej.

Ćwiczenia fizyczne stymulują komórki do procesu, który nazywany jest kościotworzeniem. Odpowiedni nacisk pracujących mięśni na tkankę kostną „mobilizuje” ją do produkcji macierzy kostnej. Druga ważna rola ćwiczeń to wzmocniony gorset mięśniowy i lepsza koordynacja, co pozwala na dobrą stabilizuję sylwetki i zapobiega upadkom.

Tkanka kostna nie jest jednolitym materiałem, ale żywą, skomplikowaną tkanką podlegającą stale procesowi odnowy, czyli regeneracji na bieżąco powstałych wraz z wiekiem mikrouszkodzeń. Remodeling kostny (przebudowa, obrót kostny) jest najistotniejszym procesem w odbudowywaniu nowej tkanki kostnej.Ruch jest podstawą walki o zdrową, mocną tkankę kostną. Dowodzą tego badania, które wykazały, że u osób, które z różnych przyczyn muszą przebywać długotrwale w pozycji leżącej (odciążającej szkielet), spadek masy kostnej jest bardzo duży i szybko dochodzi do jej nadmiernej utraty. Naukowcy w wielu badaniach podkreślają, że zarówno kobiety, jak i mężczyźni regularnie aktywni fizycznie mają większą masę kostną i mocniejsze kości w porównaniu do rówieśników, którzy unikają ruchu i prowadzą siedzący tryb życia.

  1. Kohrt W.M., Bloomfield S.A., Little K.D., Nelson M.E., Yingling V.R., American College of Sports Medicine, Position Stand: physical activity and bone health. Medicine and Science in Sports and Exercise, 2004, 36, 11, 1985-1996.
  2. von Stengel S., Kemmler W., Lauber D., Kalender W.A., Engelke K., Differential effects of strength versus power training on bone mineral density in postmenopausal women: a 2-year longitudinal study. Br. J. Sports. Med., 2007, 41, 649-655.
  3. Andreoli A., Celi M., Volpe S.L., Sorge R., Tarantino U., Long-term effect of exercise on bone mineral density and body composition in post-menopausal ex-elite athletes: a retrospective study. European Journal of Clinical Nutrition, 2012, 66, 69-74.

0 komentarzy

Inne nowości z kategorii Aktywność fizyczna: