Według doktora Haya produkty bogate w węglowodany wymagają zasadowego pH, aby mogły zostać dokładnie strawione, dlatego też nie powinno łączyć się ich z produktami zawierającymi białko. Hay twierdził, iż produkty białkowe posiadają dużą ilość kwasów, które połączone z alkalicznymi węglowodanami mogą neutralizować odczyn pH soków żołądkowych i spowolnić metabolizm posiłków, co skutkowałoby  wytworzeniem się złogów, zaparć i stanów zapalnych przewodu pokarmowego.

Doktor Hay zaleca spożywanie trzech pełnowartościowych, nieprzetworzonych posiłków dziennie, w odstępach czterogodzinnych. Alkohol i niezdrowe produkty, takie jak: słodycze czy tłuste dania smażone powinny jego zdaniem zostać ograniczone do minimum. Pierwszy posiłek powinien składać się wyłącznie z alkalicznych węglowodanów (kasze, ryż, ziemniaki itp.), następny z kwasowych białek (mięso, sery, ryby itp.) połączonych z warzywami i owocami. Ostatni z posiłków powinien być złożony z warzyw, owoców i produktów bogatych w skrobię.

Doktor Hay w swojej publikacji twierdził, iż dieta rozdzielna promuje oczyszczenie organizmu i spadek masy ciała poprzez usprawnienie trawienia. Jego teoria została obalona przez Stuarta Baxtera, który w 1935 roku udowodnił, iż trzustka produkuje enzymy trawienne, niezależnie od odczynu pH spożytego posiłku. Trypsyna, amylaza i lipaza, wydzielane są w równomiernych stężeniach podczas procesu trawienia. Dlatego też, to czy połączymy poszczególne grupy produktów spożywczych czy zjemy je osobno nie ma większego znaczenia.

Jednym z pierwszych eksperymentów w tym obszarze było badanie przeprowadzone na grupie 54 osób w celu sprawdzenia wpływu diety rozdzielnej na masę ciała (Golay i inni.). Uczestnikom badania losowo przypisano dietę rozdzielną lub dietę zbilansowaną. W diecie rozdzielnej udział energii z białka wynosił 25%, z węglowodanów 47% i 25% z tłuszczów. Dieta zbilansowana zawierała 25% białka, 42% węglowodanów oraz 31% energii pochodzących z tłuszczów. Obydwa plany żywieniowe dostarczały 1100 kcal. Pacjenci mieli przestrzegać diety przez 6 tygodni i przez ten okres pozostawali w szpitalu.

Po 6 tygodniach stosowania diet badano zmiany masy ciała i parametrów biochemicznych. Nie zanotowano znaczących różnic w spadku masy ciała u pacjentów stosujących dietę rozdzielną w porównaniu z regularną, zbilansowaną dietą. Po zakończeniu eksperymentu pacjenci stracili odpowiednio 6.2 ± 0.6 kg na diecie rozdzielnej oraz 7.5 ± 0.4 kg na diecie zbilansowanej. Ponadto znacząco zmniejszyło się w obu grupach pacjentów stężenie glukozy, całkowitego cholesterolu, insuliny oraz trójglicerydów w surowicy krwi.

Jednym z najnowszych badań dotyczących diety rozdzielnej jest eksperyment przeprowadzony w roku 2013 w Indonezji przez doktora Damayani i innych. W badaniu tym uczestniczyło 12 osób (10 kobiet oraz 2 mężczyzn) w wieku 18-21 lat, z BMI powyżej 25 kg/m2. Każdej osobie losowo przydzielono jeden rodzaj diety: była to zbilansowana dieta niskokaloryczna lub niskoenergetyczna dieta rozdzielna. Dieta zbilansowana składała się z 1200 kcal dla kobiet i 1500 kcal dla mężczyzn. Pacjenci stosowali dietę przez okres 3 tygodni w środowisku domowym. Masa ciała, stężenie cholesterolu całkowitego oraz trójglicerydów były monitorowane przed i po każdej interwencji dietetycznej. Po zakończeniu badania nie odnotowano znaczącej różnicy w zmianie masy ciała pacjentów na diecie rozdzielnej w stosunku do pacjentów na diecie zbilansowanej –  średnia masa ciała uczestników stosujących dietę rozdzielną wynosiła 65.8 kg, podczas gdy masa ciała grupy przestrzegającej diety zbilansowanej oscylowała w granicach 66.5 kg. Jest to kolejny dowód na wadliwość tezy głoszonej przed doktora Haya.

Podsumowując, opublikowane badania  Baxtera, Damayani jak i Golay dowodzą, iż dieta rozdzielna nie ma podstaw naukowych, które dowodziłyby jej skuteczności w walce z nadwagą. Spadek masy ciała u osób stosujących dietę niełączenia nie wynika z umiejętnego manipulowania odczynem pH w naszym żołądku lecz jest on efektem ograniczenia energii dostarczanej naszemu organizmowi.

Należy podkreślić, że dieta rozdzielna nie posiada efektów ubocznych, które mogłyby zaszkodzić naszemu zdrowiu, jednak nie przyczynia się ona również do spadku masy ciała w sposób jaki został opisany w pracy doktora Hay. Dieta ta nie jest efektywnym środkiem w walce z nadwagą, ponieważ przestrzeganie jej przez dłuższy czas może okazać się problematyczne.

Doktor Hay kierował się dobrymi intencjami publikując swoją książkę, promował spożywanie nieprzetworzonych, wartościowych produktów, pisał o ograniczeniu spożycia alkoholu i niezdrowej, przetworzonej żywności. Jednak jego teoria nie znalazła poparcia w nauce. Dlatego też, nie przejmujmy się odczynem pH naszego posiłku, ale starajmy się, aby był on jak najbardziej naturalny, pełnowartościowy i zawierał wszystkie trzy makroelementy. Tylko zbilansowana dieta pozwoli nam cieszyć się zdrowiem i utrzymać szczupłą sylwetkę na całe życie.

Do pobrania:

Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla Dzieci i Młodzieży

Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla Dorosłych

Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla Osób Starszych