Do niedawna przeważały poglądy, że picie kawy to nawyk niezdrowy, stanowiący przede wszystkim zagrożenie dla serca. Uważano, że u osób pijących kilka porcji kawy dziennie wzrasta ryzyko choroby niedokrwiennej serca w porównaniu z osobami niepijącymi tego napoju. Nie potwierdza tego jednak większość wyników badań z ostatniego dziesięciolecia, a niektóre wskazują nawet, że kawa może zmniejszyć ryzyko zachorowania. Z opracowań naukowych, podsumowujących aktualny stan wiedzy wynika, że optymalne dla zdrowia jest umiarkowane picie kawy (3-5 filiżanek dziennie), co może zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca o 11-13%.

Zdrowsze metody parzenia kawy

Tak diametralna zmiana danych naukowych nie została wyjaśniona, ale pod uwagę bierze się głównie zmiany w sposobie parzenia kawy, na skutek nowych technik kulinarnych. Kawa zawiera wiele składników, zarówno potencjalnie korzystnych, jak i potencjalnie szkodliwych, a ich ilość zależy w dużym stopniu od metody parzenia kawy. Najbardziej zalecana jest kawa parzona przy użyciu filtrów, które utrudniają przechodzenie do naparu frakcji tłuszczowych kawy, podnoszących stężenie we krwi cholesterolu, triglicerydów i homocysteiny.

Dane wykazujące zależność pomiędzy sposobem parzenia kawy a stężeniem tych związków pochodzą głównie z krajów skandynawskich, gdzie tradycyjnie pije się dużo kawy niefiltrowanej, oraz z USA i Wielkiej Brytanii, gdzie najbardziej popularna jest kawa filtrowana. Zatem, zarówno w profilaktyce, jak i w przypadku pacjentów ze stwierdzonymi zaburzeniami lipidowymi zaleca się parzenie kawy za pomocą filtrów.

Kawa a wzrost ciśnienia

Picie kawy może powodować wzrost ciśnienia tętniczego krwi, ale zależy to od nawyku picia kawy. Po okazjonalnym spożyciu, u osób, które nie piją jej regularnie, może dojść do wzrostu ciśnienia o 5-15 mmHg. Efektu tego nie stwierdza się jednak u osób zwyczajowo pijących kawę, ponieważ dochodzi u nich do rozwoju częściowej lub całkowitej tolerancji organizmu. Wzrost ciśnienia tętniczego jest u nich niewielki, średnio 0,5-2,0 mmHg.

W Stanach Zjednoczonych dotychczasowe, wieloletnie zalecenia unikania picia kawy przez pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w aktualnych rekomendacjach nie zostały podtrzymane. Z kolei Europejskie Towarzystwo Nadciśnienia i Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne stwierdza, że na tym etapie wiedzy jest za wcześnie, aby zalecać lub odradzać picie kawy osobom z nadciśnieniem, ponieważ temat ten wymaga dalszych badań, uwzględniających np. palenie tytoniu towarzyszące często piciu kawy.

Kawa jako źródło przeciwutleniaczy

Korzystne działanie kawy może wynikać z zawartych w jej składzie polifenoli, głównie kwasu chlorogenowego. W krajach o dużym spożyciu kawy jest ona głównym źródłem tych związków w diecie. Polifenole mają właściwości hamowania procesów utleniania zachodzących w organizmie oraz wykazują działanie przeciwzapalne.

Dowiedz się więcej: Kawa – jako prozdrowotny element diety

Ich ilość w mocnych naparach kawy jest większa niż w słabszych, co byłoby pozytywne, ale należy pamiętać, że taka kawa ma też więcej psychoaktywnej kofeiny, której duże jednorazowe spożycie może prowadzić do zaburzeń pracy serca.

W świetle aktualnego stanu wiedzy umiarkowane picie kawy filtrowanej nie stwarza ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Zatem, w przypadku smakoszy kawy, unikanie tego naparu z troski o zdrowie serca nie znajduje uzasadnienia.

Dowiedz się więcej: Herbata i prewencja chorób sercowo-naczyniowych