Mleko i jego przetwory w żywieniu dzieci i młodzieży. Praktyczne wskazówki
Prawdziwe bogactwo składników
Bogatym źródłem wapnia jest mleko, napoje mleczne, sery podpuszczkowe, a w mniejszym stopniu sery twarogowe. Mleko cechuje się idealną proporcją wapnia do fosforu, co ułatwia przyswojenie wapnia, a tym samym wzmocnienie kości. Mleko oraz produkty mleczne są również źródłem dobrze przyswajalnego i wartościowego białka, które jest składnikiem budulcowym i regulującym w organizmie.
Składniki mineralne, które zawiera mleko, to oprócz wapnia również potas, fosfor, magnez, cynk, mangan. Tłuszcz mleczny jest nośnikiem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: szczególnie A i D. Mleko i jego przetwory są znaczącym źródłem witamin z grupy B, głównie ryboflawiny oraz witaminy B12.
Co zamiast mleka?
Część mleka może zostać zastąpiona produktami mlecznymi, do których należą m.in. mleczne napoje fermentowane (jogurty, maślanki, kefiry, mleko zsiadłe i in.), sery twarogowe, sery podpuszczkowe dojrzewające (żółte i pleśniowe).
Szklankę mleka można zastąpić (pod względem zawartości wapnia):
- szklanką jogurtu, kefiru, maślanki,
- 2 plasterkami sera żółtego,
- 2 opakowaniami twarożku ziarnistego.
Co z tą laktozą?
Mleko budzi coraz więcej kontrowersji z uwagi na pojawiające się alergie pokarmowe oraz nietolerancję laktozy (cukru mlecznego). Laktoza w procesie fermentacji ulega częściowemu rozkładowi, dlatego też w różnych produktach jej zawartość jest zróżnicowana. Najwięcej jest jej w mleku, natomiast mniej w napojach mlecznych, serach twarogowych. Twarde sery dojrzewające mają niewielkie ilości tego cukru. Dlatego też osoby z nietolerancją laktozy mogą spożywać fermentowane napoje mleczne. O wykluczeniu mleka z diety dziecka zawsze powinien decydować lekarz.
Właściwości probiotyczne przetworów mlecznych
Warto również zwrócić szczególną uwagę na wspomniane mleczne napoje fermentowane (mleko ukwaszone, kefir, jogurt naturalny, maślanka, acidofilne mleka). Zawierają one szczepy bakterii o udokumentowanych właściwościach probiotycznych korzystnych dla zdrowia. Bakterie probiotyczne znajdujące się w fermentowanych napojach mlecznych to mikroorganizmy, które dostarczone do organizmu wspomagają i regulują funkcjonowanie mikroflory przewodu pokarmowego. Wpływają tym samym korzystnie m.in. na układ pokarmowy, a także na odporność.