Rozwój przemysłu i rolnictwa, stosowanie różnego rodzaju substancji chemicznych w wielu dziedzinach współczesnego życia oraz inne źródła zanieczyszczenia środowiska przyczyniają się do wzrostu ryzyka zanieczyszczenia żywności. Zanieczyszczenia mogą przenikać do produktów spożywczych z ziemi (np. nawozy), wody (m.in. ścieki i nawozy), powietrza (głównie pyły i spaliny) oraz dostawać się m.in. przy leczeniu zwierząt czy opryskiwaniu roślin środkami ochrony.
Czy można obniżyć zawartość akryloamidu w żywności? – produkty ziemniaczane
Jeszcze jakiś czas temu sądzono, że akryloamid jest związkiem naturalnie nie występującym w żywności. Jednak w kwietniu 2002 r. Szwedzka Narodowa Agencja ds. Żywności wraz naukowcami z Uniwersytetu w Sztokholmie opublikowała dane o wysokiej zawartości akryloamidu w produktach bogatych w węglowodany, przygotowywanych w wysokiej temperaturze, głównie smażonych i pieczonych. Wtedy też znacznie wzrosło zainteresowanie akryloamidem.
Czy można obniżyć zawartość akryloamidu w żywności? – przetwory zbożowe
Na początku XXI w. naukowcy odkryli, że duże ilości akryloamidu – związku, o którym sądzono, że naturalnie nie występuje w żywności – znajdują się w produktach bogatych w węglowodany poddanych obróbce termicznej w wysokiej temperaturze, głównie smażeniu i pieczeniu. W pierwszej części artykułu przedstawiono sposoby obniżania zawartości akryloamidu w produktach ziemniaczanych, a w tej – w przetworach zbożowych.
Akryloamid w żywności – czy jest się czego obawiać?
Akryloamid jest związkiem chemicznym o udokumentowanym – na zwierzętach i kulturach komórkowych – działaniu neurotoksycznym, genotoksycznym i kancerogennym. U ludzi działanie neurotoksyczne akryloamidu stwierdzano w kilku przypadkach przemysłowego narażenia na ten związek. Wyniki badań epidemiologicznych do chwili obecnej nie dostarczyły bezsprzecznych dowodów potwierdzających zależność pomiędzy pobraniem akryloamidu z dietą a wzrostem ryzyka zachorowalności na nowotwory u ludzi. Jednak na podstawie dostępnych badań na zwierzętach Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC, 1994) zaliczyła go do związków „prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi” (grupa 2A).
Napoje energetyzujące znaczącym źródłem kofeiny w diecie dzieci
Eksperci są zgodni, że napoje o wysokiej zawartości kofeiny nie powinny być spożywane przez dzieci i młodzież, gdyż mogą powodować zaburzenia w rozwoju układu nerwowego. Tymczasem, jak wynika z badań przeprowadzonych w 16 krajach europejskich, napoje energetyzujące, zawierające w swoim składzie m.in. kofeinę, są chętnie i często spożywane przez dzieci, a rodzice i opiekunowie nie zawsze zdają sobie sprawę ze szkodliwości kofeiny.