Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej logo
Wyszukiwarka
BLW, jako uzupełnienie procesu nauki karmienia w 1. roku życia dziecka

BLW, jako uzupełnienie procesu nauki karmienia w 1. roku życia dziecka

Wiele badań pokazuje, że dzieci w wieku do 1. roku życia są przekarmiane, przez co tracą wrodzoną umiejętność prawidłowego odczuwania tych dwóch stanów. Sygnałami, które będą świadczyły o głodzie są, m.in. płacz, pobudzenie, otwieranie ust, podążanie za jedzeniem wzrokiem i ustami. Jeśli w czasie karmienia niemowlę gaworzy, uśmiecha się, patrzy na opiekuna i jedzenie, znaczy to, że chce nadal jeść. Natomiast jest syte, jeśli, m.in.: zasypia, grymasi, je wolniej lub zaprzestaje jedzenia, odpycha łyżeczkę lub zaciska usta, wypluwa pokarm.

BLW (z ang. Baby Led Weaning, Bobas Lubi Wybór) idealnie wpisuje się w trend decydowania przez dziecko o tym czy zje i ile. Jest to metoda karmienia sterowana właśnie przez dziecko. Pozwala mu na jedzenie rękami cząstek miękkich produktów (surowych lub ugotowanych) proponowanych przez dorosłego. BLW można wykorzystać w czasie wprowadzania do diety nowych produktów, jako uzupełnienie podawania łyżeczką pokarmów rozdrobnionych widelcem lub drobno pokrojonych, ale może też być stosowana samodzielnie z ominięciem karmienia łyżeczką, jednak nie wcześniej niż od 7 miesiąca życia. W czasie rozszerzania diety z udziałem metody BLW również obowiązuje zasada pojedynczego wprowadzania nowych pokarmów i obserwacji. Jedzenie rękami powinno stanowić przejściowy etap jedzenia do czasu, aż dziecko nauczy się jeść samodzielnie z użyciem łyżeczki, co może potrwać kilka miesięcy.

Warunkiem rozpoczęcia karmienia niemowlęcia metodą BLW jest umiejętność siedzenia oraz prawidłowy stan odżywienia dziecka. Brak zębów nie jest przeciwwskazaniem do podania delikatnych produktów w kawałkach. Wskazuje się na wiele korzyści wynikających z takiego postępowania, takich jak lepsza kontrola apetytu, profilaktyka otyłości, bardziej urozmaicona dieta, lepszy rozwój umiejętności motorycznych, większa przyjemność z jedzenia.

Z drugiej strony z BLW wiążą się też obawy. Ryzyko zaburzeń rozwoju, niedoboru witamin i składników mineralnych, większej częstości występowania zadławienia się, złej jakości diety niemowlęcia i nadmiaru spożycia soli, o ile pokarmy, które będzie jadło będą pochodziły z talerzy dorosłych. Karmienie BLW wiąże się również z większym bałaganem, jaki robi dziecko jedząc samodzielnie.

Według najnowszych badań z lat 2017 i 2016 dzieci karmione metodą BLW nie odbiegają wskaźnikiem masy ciała (BMI) od norm w wieku 12 i 24 miesięcy. Prawdopodobnie wynika to z faktu występowania niewielkich różnic pomiędzy dobową kalorycznością posiłków w grupie BLW i dzieci jedzących łyżeczką. Potwierdzono jednak niedobór witaminy B12, żelaza i cynku w przyjmowanych posiłkach, a wyższe spożycie tłuszczu, w tym nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych. Może to wynikać z faktu, że dzieci jadły produkty ze „stołu rodzinnego”, które niestety nie wpisywały się w definicję zdrowych posiłków i przekąsek.

Wiele badań nie potwierdza też zjawiska częstszych zadławień w przypadku BLW. Dławienie się występuje w podobnej częstości u dzieci w wieku 6-8 miesięcy karmionych przez kogoś, jak i jedzących rękami (około 13-36% dzieci uległo choć pojedynczemu zadławieniu).

Aby zapobiegać potencjalnym powikłaniom, które mogą wynikać z wykorzystywania metody BLW w czasie rozszerzania diety niemowlęcia warto kierować się kilkoma wskazówkami. To rodzic decyduje co zje dziecko – niech proponowane produkty będą więc odpowiednie dla malucha i dostosowane do jego wieku. Można proponować warzywa gotowane (ziemniak, batat, marchew, pietruszka, seler, burak, dynia, kalafior, brokuł, fasolka szparagowa), warzywa surowe (awokado, ogórek, pomidor, papryka), owoce (jabłko, banan, morele, brzoskwinia, truskawki, maliny, arbuz, melon), ugotowany makaron, ugotowany ryż lub kaszę uformowane w kulkę lub wałek (można dodać owoce lub ugotowane warzywa), gotowany pulpet lub pieczony pasztet warzywno-mięsny, ugotowane lub pieczone w folii kawałki fileta rybnego, jajko na twardo lub w postaci omleta przygotowanego na parze, kawałek bułki lub chleba, domowe gofry, kopytka, pierogi leniwe, domowe ciasteczka na bazie płatków lub kaszy z owocami. Jeśli rodzic chce dzielić się swoim jedzeniem z dzieckiem, powinien dopasować swój jadłospis do dziecięcego (np. używać naturalnych przypraw, nie solić, unikać słonych i słodkich przekąsek). W czasie jedzenia dziecko nie powinno zostawać bez opieki.

 

Czytaj więcej:

Rozszerzanie diety niemowląt, mgr Ewa Ehmke vel Emczyńska-Seliga

Żywienie dzieci w wieku 1-3 lat, mgr Ewa Ehmke vel Emczyńska-Seliga

  1. Szajewska H., Socha P., Horvath A. i in.: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne. Pediatria; 2014. 11: 321-338.
  2. Brown A., Jones S.W., Rowan H.: Baby-Led Weaning: The Evidence to Date. Curr Nutr Rep.; 2017. 6(2):148-156.
  3. Taylor R.W., Williams S.M., Fangupo L.J. et al.: Effect of a Baby-Led Approach to Complementary Feeding on Infant Growth and Overweight: A Randomized Clinical Trial. JAMA Pediatr.; 2017. Sep. 1;171(9):838-846.
  4. Morison B.J., Taylor R.W., Haszard J.J.: How different are baby-led weaning and conventional complementary feeding? A cross-sectional study of infants aged 6-8 months. BMJ Open.; 2016. May. 6;6(5):e010665.
  5. Daniels L., Heath A.M., Williams S.M. et al.: Baby-Led Introduction to SolidS (BLISS) study: a randomised controlled trial of a baby-led approach to complementary feeding. BMC Pediatr.; 2015. 15: 179.
  6. Alvisi P., Brusa S., Alboresi S. et al.: Recommendations on complementary feeding for healthy, full-term infants. Ital J Pediatr.; 2015. 41: 36.
  7. Brown A.: No difference in self-reported frequency of choking between infants introduced to solid foods using a baby-led weaning or traditional spoon-feeding approach. J Hum Nutr Diet.; 2017. Dec 5.
  8. Fangupo L.J., Heath A.M., Williams S.M. et al.: A Baby-Led Approach to Eating Solids and Risk of Choking. Pediatrics.; 2016. Oct;138(4).
Dieta ketogenna w leczeniu padaczki lekoopornej i wrodzonych wad metabolizmu – wskazanie lekarskie

Dieta ketogenna w leczeniu padaczki lekoopornej i wrodzonych wad metabolizmu – wskazanie lekarskie

Ściśle określony skład diety wywołuje w organizmie ketozę, czyli stan zakwaszenia, podczas którego ciała ketonowe (zamiast glukozy) są źródłem energii dla mózgu. Wskazuje się na wiele prawdopodobnych mechanizmów jej działania, wśród nich: naśladowanie zmian metabolicznych zachodzących w organizmie podczas głodówki – którą stosowano już w czasach starożytnych do uwolnienia chorych od napadów padaczkowych. Około 100 lat temu ogłoszono skuteczność jej działania, a dopiero w latach 90. XX w. spopularyzowano tę metodę leczenia. Główne zasady stosowania diety do dziś nie zmieniły się w sposób istotny.

 

Dieta ketogenna „na receptę”

Dieta ketogenna wprowadzana jest w wyniku wskazań lekarskich i prowadzona pod nadzorem lekarza oraz dietetyka. Podobnie jak leki, dieta „przepisywana” jest na określony czas, może nieść powikłania oraz istnieją przeciwwskazania do jej stosowania. Przed jej zastosowaniem pacjent przechodzi badania, których część jest regularnie powtarzana podczas kuracji. Ma to na celu szybkie wychwycenie pojawiających się ewentualnych nieprawidłowości oraz podjęcie natychmiastowego działania. Powikłaniami diety mogą być:

  • We wczesnym okresie stosowania: nadmierne zakwaszenie, nadmierna senność, odmowa jedzenia, nudności, wymioty, hipoglikemia (obniżone stężenie glukozy we krwi), zaburzenia żołądkowo-jelitowe, odwodnienie, hipomagnezemia i hipokalcemia (niedobór magnezu i wapnia), hipermoczanemia (nadmierne stężenie kwasu moczowego we krwi).
  • Późne powikłania to: zaparcia, hiperlipidemia (podwyższone stężenie cholesterolu i jego frakcji LDL we krwi, rzadko triglicerydów), kamica nerek, niedobór karnityny, utrata masy ciała, zaburzenia wzrastania, demineralizacja kości.

Przeciwwskazaniami do stosowania diety są: wrodzone wady metabolizmu – zaburzenia betaoksydacji kwasów tłuszczowych (m.in. LCHADD, VLCADD, MCADD, CPT 1 i 2), defekty glukoneogenezy (np. deficyt karboksylazy pirogronianu, niektóre glikogenozy), zaburzenia ketolizy i ketogenezy, porfiria, hiperinsulinizm, wybrane choroby serca, zaburzenia funkcji wątroby, trzustki i nerek, a w niektórych przypadkach: refluks żołądkowo-przełykowy, trudności w osiągnięciu odpowiedniego stanu odżywienia czy zła współpraca z rodzicami pacjenta. 

 

Efekty diety ketogennej

Skutki stosowania diety ketogennej powinny być zauważalne w okresie do 3 miesięcy od jej wprowadzenia. Obserwuje się ograniczenie liczby napadów (o połowę u 50-60% chorych, nawet o 90% u 30% chorych, a całkowite ustanie u 10-15% chorych), złagodzenie ich obrazu, poprawę funkcjonowania, zachowania, koncentracji, zdolności poznawczych, struktury snu i jakości życia. Możliwe jest też zmniejszenie dawek lub odstawienie leków przeciwpadaczkowych. Im wcześniej wprowadzi się dietę u pacjenta, tym lepszych efektów jej działania można się spodziewać. Najnowsze zalecenia (z 2016 r.) wskazują na możliwość stosowania diety ketogennej nawet u niemowląt, które lepiej wchodzą w stan ketozy i lepiej tolerują tego typu sposób leczenia.

 

Czytaj więcej:

Dieta ketogenna w leczeniu padaczki lekoopornej i wrodzonych wad metabolizmu – klasyfikacja, mgr Ewa Ehmke vel Emczyńska-Seliga

  1. Van der Louw E., van der Hurk D., Neal E. et al.: Ketogenic Diet guidelines for infants with refractory epilepsy, Eur J Paediatr Neurol; 2016 Nov;20(6):798-809.
  2. Kossoff E.H., Zupec-Kania B.A., Amark P.E. at al.: Optimal clinical management of children receiving the ketogenic diet: Recommendations of the International Ketogenic Diet Study Group. Epilepsia; 2009. 50(2):304-317.
  3. Dudzińska M. Dieta ketogenna – kiedy nie pomagają leki przeciwpadaczkowe. PZWL; 2014.
  4. Jaromin M. Dieta ketogenna w leczeniu padaczki. Poradnik. Wyd. Czelej; 2016.