Czynniki wpływające na wybór produktów spożywczych

W badaniu „Eurobaroment” EFSA 2019 dotyczącym bezpieczeństwa żywności w 28 krajach Unii Europejskiej wykazano, że czynnikami istotnymi przy wyborze produktów spożywczych  są miejsce pochodzenia produktu (53%), cena (51%), bezpieczeństwo żywności (50%) i smak (49%). Na 5 miejscu respondenci wskazywali dopiero wartość odżywczą (44%), a następnie względy etyczne (19%).

Dane średnie dla wszystkich krajów UE różnią się znacznie od tych zebranych tylko z Polski, gdyż respondenci z Polski, jako jedynego kraju spośród 28 badanych, wskazali smak na pierwszym miejscu jako kryterium zakupu danego produktu (58%). Na drugim miejscu wskazali cenę (53%), a na trzecim wartość odżywczą (48%).

Należy zwrócić również uwagę na fakt, iż dla kobiet zawartość składników odżywczych była bardziej istotna przy zakupie produktu niż dla mężczyzn (46% vs. 42%), dla których większe znaczenia miał smak (53% mężczyzn vs. 46% kobiet). Respondenci młodsi (15-12 lata) częściej wskazywali koszty i smak jako kryterium wyboru, natomiast miejsce pochodzenia i bezpieczeństwo żywności było bardziej istotne dla respondentów starszych (powyżej 55 r. ż.). Wartość odżywcza kupowanego produktu jest również bardziej istotna dla respondentów bardziej wyedukowanych (51% osób, które skończyły edukację powyżej 20 r.ż. vs. 35% osób, które zakończyły edukację przed 15. r.ż.).

Źródła informacji o czynnikach ryzyka

Głównym źródłem informacji o czynnikach ryzyka związanych z konsumpcją żywności dla większości respondentów krajów UE jest telewizja (69%) i internet (46%). Następnie respondenci wskazywali prasę (38%), rodzinę i znajomych (37%) i radio (25%). Podobne wyniki uzyskano od respondentów polskich, z tą różnicą, że rodzina i znajomi byli częściej podawani (35%) niż prasa (23%) jako źródło informacji.

Znaczna część respondentów z Polski (58%) zadeklarowała zmianę zachowań żywieniowych (decyzji zakupowych) pod wpływem uzyskanych informacji o możliwych czynnikach ryzyka związanych z konsumpcją danych produktów, z czego 22% zmieniła je na stałe.

Wyniki raportu EFSA świadczą o rosnącej świadomości polskich konsumentów dotyczącej wpływu żywności na zdrowie. Osoby młodsze o wyższym stopniu edukacji częściej zwracają uwagę na wartość odżywczą produktu. Korzystny jest również fakt wskazania przez polskich respondentów wartości odżywczej na trzecim miejscu jako kryterium wyboru produktów spożywczych, podczas gdy biorąc pod uwagę pozostałe 27 krajów, istotność tego wskaźnika spada na miejsce piąte. Edukacja konsumentów powinna angażować media, a w szczególności telewizję i Internet i opierać się na odpowiednio zbudowanych komunikatach, nie tylko dotyczących bezpieczeństwa żywności, ale wszystkich aspektów zdrowego żywienia.

Czytaj więcej:

Żywność w świetle etykiet okiem konsumenta

Innowacyjny sposób etykietowania produktów. Etykieta wielowarstwowa a przepisy prawa żywnościowego.